Lm Nguyễn Thế Thuấn CSsR Công Vụ Tông Đồ Chương 2

CHƯƠNG 2.

YÊRUSALEM

Cf. LCerfaux. Lacommunauté apostolique

          -         La première communauté chrétienne à Jérusalem

                          (Recueil II, 125-156)

MGoguel, Les premièrs temps de l’Eglise. 45-78.

HOÀN CẢNH LỊCH SỬ

Niên biểu có thể cắm chặng bằng việc thánh Phaolô trốn khỏi Đamas (Cv 9:25 2Cor 11:32) : Thư Cor nói rõ là vào thời vua Aretas, tức là vua Arithat IV (9 40), vua này cai trị 48 năm, nhưng số đó có thể chỉ là 46 năm. Vậy năm 40 mút cùng, có thể là năm 38 hay 39. Vậy ít ra Phaolô trở lại và hoạt động tại vùng Đamas trước năm 40.

Thêm năm Agrippa I chết (Cv12:20-23) : chắc được là vào mùa xuân 44. Các năm khác do những mốc đó mà tính tới hay lui.

LỊCH SỬ THỜI NÀY :

Chúng ta biết Pilatus trấn nhậm Falệtin đến năm 36. Nhân việc Pilatus đã chém giết nhiều người Samari, trong buổi họp vì mục đích tôn giáo dưới chân núi Garizim. Vitellius nghe lời khiếu nại của dân Samari nên đã cách chức Pilatus và bắt phải về Rôma gỡ tội. Vitellius là khâm sai Syri 35-39. Nhưng Tiberius đã chết ngày 16/3/37. Có lẽ Pilatus bị phát lưu và buộc phải tự tử theo lịnh của Caligula kế vị.

Sau Pilatus có hai trấn thủ Marcallus, và Marullus. Nhưng sự nghiệp của hai ông này không được biết (có khi chỉ là một thời). Caligula (37-41) điên tàng tưởng mình là thần linh, và bắt thiên hạ thờ mình. Dân thành Alexandria rất tị hiềm với Dothái trong thành nhân cơ hội để nhiễu hại người Dothái. Nhân vụ viếng thăm của Agrippa I, rối loạn xảy ra. Avillius Flaccus để mặc dân, và đàng khác lại đem những tượng hoàng đế vào hội đường Dothái, tra tấn công khai và đóng đinh nhiều người cầm đầu Dothái. Nhưng Agrippa I, thân với Caligula nên đã cứu vãn được thời thế. A. Flaccus bị truất chức và đày đến đảo Andros và bị giết (năm 39).

Năm 41 (241) Caligula bị ám sát trước khi lịnh ông bắt phải đặt tượng mình trong Đền thờ Yêrusalem được thực hiện (nhờ sự hiểu biết của P.Petronius).

Agrippa I chết rồi, thì Claudius lại đặt Falệtin dưới quyền trấn thủ xưa. Nhưng thời thế tại Falệtin càng ngày càng thêm khó thở. Phong trào chống Rôma lan sâu rộng trong sân dưới thời trấn thủ Cuspius Fadus (44-46). Tiberius Alexander (46-48?).

Mặt trận giải phóng đã tổ chức trong miền rừng núi, và tổ chức những việc đánh úp. Những hi vọng về Mêsia ám ảnh đầu óc dân.

Lm Nguyễn Thế Thuấn, CSsR
(Trích bài dạy Kinh thánh thập niên '60
phổ biến nội bộ)