Các Tiên Tri
3.Thành quả của các tiên tri trong thánh sử
Công việc của các tiên tri đã làm cho đạo đức của Israel tiến mạnh về tính cách thiêng liêng và tính cách đại đồng của Đạo mặc khải.
a)Về tính cách thiêng liêng
Sự tẩy luyện để hướng giao ước đến ý nghĩa thiêng liêng của nó đã thấy rõ được về 3 điểm:
+Quan niệm Israel như dân của Thiên Chúa
Cho đến thời các tiên tri, người ta coi việc đuợc sinh ra do giòng giống Abraham và các tổ phụ tức là bảo đảm được những chúc lành trong Giao ước. Các tiên tri lại loan báo “ngày của Yavê”: không phải như Ngày toàn thắng của dân, nhưng như ngày phán xét, thanh trừng: chỉ có một số sót mới thoát khỏi, làm mầm giống cho một Israel mới. Như thế có sự phân tách giữa Israel xác thịt (không đáng gọi là Israel nữa) và Israel tinh thần, Israel chân chính, khởi điểm của Dân đích thực của Thiên Chúa. Các tiên tri đã dọn trước đạo lý Tân ước (Rm 9: 6-7), Israel được Thiên Chúa nhìn nhận là dân biết tìm kiếm Thiên Chúa và trung tín với thánh ý Người (Amos), một dân công chính, đạo đức, hiền từ (Ys 56: 3-8; 57: 13; 66: 2; Yr 7: 3-7; Êz 20: 30; So 3: 12t). Yêrêmya nói đến sự cắt bì trong lòng (Yr 4: 4; (: 25), Êzêkiel nói đến Israel sẽ được Thiên Chúa cất lòng đá mà ban cho một lòng thịt (Ez 36).
+Các qui chế đạo đức của Israel như dân của Thiên Chúa
Đó là việc phụng thờ cách riêng: tế lễ, các ngày lễ, chay kiêng, hưu lễ. Các tiên tri sẽ nhấn vào ý nghĩa bên trong của các việc đó: điều Thiên Chúa nhìn đến tức là thái độ bên trong, tinh thần của những người hành đạo.
+Quan niệm về những chúc lành của Giao ước
Sự chúc lành đối với dân hình như chỉ hạn chế nơi Đất Thiên Chúa đã hứa cho Abraham. Lưu đày đến, mà dân vẫn là Dân của Thiên Chúa nơi đất ngoại bang. Rồi sự chúc lành hầu như chỉ được nhìn nhận ra nơi sự thịnh vượng vật chất. Các tiên tri sẽ nói đến sự biết Thiên Chúa, đến sự công chính, đến công bằng, đến sự thánh thiện. Và, dần dần thấy ló hiện quan niệm về Nước Thiên Chúa, mà Chúa Kitô sẽ rao giảng.
b)Về tính cách đại đồng
Không thấy có hạn chế tư cách làm dân Thiên Chúa cho dòng giống Abraham về phần xác, nhưng cho đến thời lưu đày chúng ta không thấy Israel nghĩ đến các dân khác; ơn huệ Giao ước, Israel chưa tin rằng một ngày kia sẽ được mở rộng ra cho mọi dân thiên hạ.
Đến thời xung quanh lưu đày, những lời báo về tính cách đại đồng đó mới thấy rõ rệt. Những lời báo đó liên kết với việc mở rộng nhỡn giới về chính trị và văn hoá; vào thời đó, Israel mới tiếp xúc gần gũi với các văn minh. Nhưng các tiên tri mới giải thích cho dân biến cố đó theo phuơng diện của Thiên Chúa. Dĩ nhiên tính cách đại đồng đó chưa hẳn là tính cách đại đồng của Tân Ước.
Toát yếu lại: Giao ước Israel đã chịu lấy chính nhờ các tiên tri mà đã được thanh lọc dần dần mà mở rộng ra bởi hướng cánh chung các tiên triđem đến, và nhờ đó mà Giao ước đó đã dọn đàng cho sự can thiệp cuối cùng của Thiên Chúa trong Chúa Kitô.
Lm Nguyễn Thế Thuấn CSsR
(trích tài liệu giảng huấn phổ biến nội bộ)
No comments:
Post a Comment