“Trong khi thầy trò đi đường, Đức Giêsu vào làng
kia. Có một người phụ nữ tên là Mácta đón Người vào nhà. Cô có người em gái tên
là Maria. Cô này cứ ngồi bên chân Chúa mà nghe lời Người dạy. Còn cô Mácta thì
tất bật lo việc phục vụ. Cô tiến lại mà nói: "Thưa Thầy, em con để mình
con phục vụ, mà Thầy không để ý tới sao ? Xin Thầy bảo nó giúp con một tay
!" Chúa đáp: "Mácta ! Mácta ơi ! Chị băn khoăn lo lắng nhiều chuyện
quá ! Chỉ có một chuyện cần thiết mà thôi. Maria đã chọn phần tốt nhất và sẽ
không bị lấy đi".
Bài Tin Mừng kể một câu chuyện đơn giản nhưng rất
cảm động.
Theo Gioan, cô Mácta và cô Maria là hai người chị của anh Ladarô, và đây là
những người bạn khá thân tình của Chúa Giêsu, ở Bêtania gần Giêrusalem. Dù vậy,
sự kiện Đức Giêsu đến nhà hai người phụ nữ Mácta và Maria rồi giảng dạy ở đó,
thực ra, vẫn là một sự kiện có phần bất thường. Đức Giêsu không phân biệt đối
xử. Người nhìn đến từng người và nhận thấy họ, dù là đàn ông hay đàn bà, là đối
tượng được Thiên Chúa ưu ái yêu mến.
Hai chị em Mácta và Maria đảm nhận những nhiệm vụ khác nhau trong việc tiếp
đón Đức Giêsu. Cô Mácta giữ vai trò người chủ trong nhà và lo lắng chuẩn bị bữa
ăn cho khách. Cô Maria giữ vai trò tiếp chuyện với khách. Tuy nhiên, cách miêu
tả của Thánh Luca thì vượt ra khỏi một khung cảnh cụ thể.
Ở câu 39, ông khắc hoạ hình ảnh của cô Maria như là một người đồ đệ, ngồi
bên chân của “Chúa” và lắng nghe Người dạy. “Ngồi dưới chân” là kiểu nói được
Thánh Luca dùng trong diễn từ của Thánh Phaolô ở Cv 22, 3 để chỉ tư cách người
đồ đệ. Động từ “nghe” được chia ở thời vị hoàn, có ý diễn tả sắc thái liên tục
và kéo dài của thái độ lắng nghe. Cô Maria xuất hiện trong câu chuyện như điển
hình của người môn đệ.
Sự tất bật lo việc phục vụ của cô Mácta cũng được tác giả nhấn mạnh để khắc
hoạ rõ nét hơn sự khác biệt, thậm chí đối nghịch, của cô so với tư thế môn đệ
chăm chú lắng nghe của cô Maria. Cô Mácta là điển hình của những thành viên
trong cộng đoàn Hội Thánh luôn nhiệt thành hoạt động và coi những hoạt động đó
có vai trò quan trọng hơn hẳn so với thái độ của người đồ đệ luôn giữ tâm hồn
trong tư thế lắng nghe Lời.
Có lẽ vì lịch sự, nhưng cũng pha một chút bực mình, cô Mácta không nói gì
với em mình, nhưng tiến lại bên Chúa Giêsu và nói: “Thưa Thầy, em con để
mình con phục vụ, mà Thầy không để ý tới sao ? Xin Thầy bảo nó giúp con một tay
!” ( c. 40 ). Tại sao cô muốn Maria giúp một tay ? Để cô có thể cùng được
nghe lời dạy của Chúa Giêsu ? Hay vì khách đông quá, cô không thể phục vụ một
mình ?
Nhưng “Chúa đáp: "Mácta ! Mácta ơi ! Chị băn khoăn lo lắng nhiều
chuyện quá ! Chỉ có một chuyện cần thiết mà thôi. Maria đã chọn phần tốt nhất
và sẽ không bị lấy đi” ( cc. 41 – 42 ). Các thủ bản dị biệt nhau trong câu
“chỉ có một chuyện cần thiết mà thôi”. Có bản ghi “cần thì ít thôi”, theo đó,
Chúa Giêsu muốn nói với cô Mácta rằng không cần phải chuẩn bị bữa ăn thịnh soạn
làm gì, chỉ cần một bữa ăn đơn giản thôi. Nhưng cách hiểu “Chỉ có một chuyện
cần thiết mà thôi” có lẽ hữu lý hơn. Đức Giêsu đặt đối lập giữa một bên là
“lo lắng nhiều chuyện” với bên kia là “chỉ một chuyện cần thiết” để làm nổi bật
vẻ đẹp của thái độ lắng nghe lời Người giảng dạy. Mối bận tâm về Nước Thiên
Chúa phải chiếm vị trí ưu tiên tuyệt đối so với mọi sự khác, cho dù những sự ấy
không hề bị phủ nhận. Và Người khẳng định: Maria đã chọn phần tốt nhất (
c. 42 ).
Gợi ý suy niệm:
1. Khẳng định ở câu 42 chính là điểm nhấn cốt yếu của toàn
bộ trình thuật. Đức Giêsu không hề kết án hay coi thường việc phục vụ của cô
Mácta. Ở Lc 22, 27 chính Người sẽ khẳng định rằng: “Thầy sống giữa anh em
như một người phục vụ”. Đức Giêsu cũng không hề nói rằng thái độ của cô
Maria là thái độ duy nhất có giá trị. Người chỉ tận dụng hoàn cảnh cụ thể tại
nhà hai chị em Mácta và Maria để đưa các đồ đệ đến một giáo huấn vượt quá khung
cảnh cụ thể đó. Việc lắng nghe lời Chúa Giêsu và hoàn toàn sẵn sàng đón nhận
Nước Thiên Chúa vào cuộc đời mình, phải được ưu tiên hơn hết. Các hoạt động
khác bị coi là tương đối so với việc lắng nghe Lời.
2. Trong bài Tin Mừng, một ký ức về một sự kiện lịch sử (
là việc Đức Giêsu viếng thăm một gia đình thân hữu ) đã được Thánh Luca sử dụng
để soi sáng cho một hoàn cảnh của cộng đoàn Hội Thánh sau này. Trong hoàn cảnh
đó, có nguy cơ một số thành viên của Hội Thánh đánh mất hoặc coi thường một
điều quan yếu: cuộc sống Kitô hữu đặt nền trên sự chăm chú lắng nghe lời Tin
Mừng. Đó cũng có thể là hoàn cảnh của cộng đoàn của chúng ta hiện nay.
3. Một số người hiểu câu chuyện trong bài Tin Mừng theo
hướng đề cao tính hơn hẳn của đời sống chiêm niệm so với đời sống hoạt động.
Thực ra, có lẽ Thánh Luca, trong cách nhìn cá nhân của ngài, muốn nhấn mạnh
rằng cuộc sống thừa sai và phục vụ cũng phải được đặt nền tảng trên lời Thiên
Chúa và việc lắng nghe lời ấy.
4. Về phương diện soạn thảo, đáng chú ý là sự song đối giữa
Lc 10, 38 – 42 với Lc 9, 52 – 56. Một làng người Samari đã từ chối đón tiếp Đức
Giêsu vì Người đang trên đường đi lên Giêrusalem ở Lc 9. Bây giờ, trong Lc 10,
38 – 42 Đức Giêsu, vẫn đang trên đường đi lên Giêrusalem, lại đã được đón tiếp
tại một làng khác. Tuy tác giả không ghi tên cụ thể của làng này trong trình
thuật, nhưng dựa theo Ga 12, 1 – 8 chúng ta biết đó là làng Bêtania. Và như
thế, chính Đức Giêsu đã hành xử như gương mẫu cho các đồ đệ trong việc thực
hiện lệnh truyền của Người ở Lc 10, 5 – 7.
Lm. Giuse NGUYỄN THỂ HIỆN, DCCT
No comments:
Post a Comment