Lm Frank Doyle sj: “Và những Con Đường thật riêng tây”

Suy niệm Chúa Nhật 3 – Mùa Phuc Sinh  Năm A

“Và những Con Đường thật riêng tây”

          Ở chỗ nhân gian không thể hiểu

          Tôi xin Người sớm phục sinh tôi.

            (dẫn nhập từ thơ Du Tử Lê)

Lc 24: 13-35

          Những Con Đường thật riêng tây, như Em-mau đường đời. Có Chúa sống lại. Có sự hiện diện thân quen của đồ đệ gặp Thầy, là trọng tâm trình thuật bừng giấc vui, buổi hôm nay.

          Trình thuật hôm nay, là truyện kể về hai đồ đệ thân quen trên đường Em-mau, lòng đượm những sầu buồn, rất “riêng tây”. Con Đường riêng tây hôm ấy, Thầy không hẹn mà gặp. Có chuyện trò bàn bạc. Có giảng giải phân minh, suốt hành trình. Và, hành trình riêng tây đã phản ánh ngôn hành gặp gỡ sống Đạo, đầy Phúc Âm.    

          Hành trình riêng tây sống Đạo, theo ngôn ngữ Hy Lạp hodos (có nghĩa là: “Con Đường”), đã xuất hiện trong bối cảnh Tin Vui An Bình, ở Tân Ước. Trình thuật về “Con Đường”, mà các tín hữu khi xưa vẫn gợi nhớ những “Người bước theo Con Đường, Chúa đi”.

          Và, vấn đề về “Con Đường” hôm nay, là: quá nhiều người đồ đệ theo Chúa nay vẫn lạc. Lạc Đường, lạc lối vì vô tâm hay cố tình đi trệch dẫn đi xa. Hành trình Con Đường trần thế, theo thánh sử Luca, là tập trung hướng về tụ điểm có cứu độ của Đức Chúa. Và, chính đó là ưu tư buồn bã, mà đồ đệ Chúa, vẫn ngộ nhận. Ngộ nhận lớn, là: sau cái chết của Thầy, dân con đồ đệ như mất hướng, rất chán nản. Tuyệt vọng.

          Họ tuyệt vọng, là bởi đã cản trở không để Chúa hiện diện đi vào đường đời của chính mình. Đức Chúa chỉ đi vào “đường đời riêng tây của mọi người một cách thầm lặng và bất ngờ”. Ngài thường đến với cuộc đời mỗi người qua hình hài người bạn thân, đồng môn hoặc đồng nghiệp. Hoặc, như một khách lữ hành, ngang qua đời mình. Cũng có thể, là người mà ta yêu thương, ngưỡng mộ, hoặc ghét bỏ sợ sệt, chỉ muốn quên.

Đến với ta, Chúa có thể mang thân phận hěnh hŕi của biến cố. Một sự vật. Không hěnh tượng, hoặc cũng chẳng định hình. Nhưng, qua các sự vật và hình hài ấy, Ngài muốn nói với tất cả thật nhiều điều. Nhưng có điều là: con người cứ tự che kín không nhận ra, đấy thôi.          

          Điều quan trọng nữa , là ta phải xác tín rằng: trong hành trình đường đời, chẳng khi nào ta cô đơn, lẻ bóng. Bởi, Ngài vẫn luôn hiện diện ngay đó, như Ngài từng nói: “Thầy sẽ ở lại với các con mọi ngày, cho đến ngày sau hết”. Tuy vậy, đôi lúc ta hành xử giống hệt đồ đệ thân quen trên Em-mau đường đời, ta cứ ngỡ là Ngài bỏ rơi.  Để ta lại một mình. Chẳng đoái thương.

          Thực tế đời thường từng minh chứng, Ngài vẫn ở gần bên, mỗi khi ta gặp âu sầu, bức bách. Cả những lúc lo âu, ta vẫn thấy như có ai hỏi: “Các anh vừa trao đổi với nhau về gì vậy?” (Lc 24: 17). Đây là điểm hẹn để ta có thể gặp gỡ Chúa. Tuy nhiên, không phải như nhiều người thường nghĩ: khi cầu nguyện, là ta có thể trút bỏ mọi yếu đuối, buồn đau và khổ ải. Là dẹp bỏ được các hờn căm, chán chường. Mà nguyện cầu thực sự là biết suy tư ứng nghiệm Tin Mừng và lấy đó làm đường hướng quyết tâm đi theo.

          Trong thực tế ngày thường, khi gặp khó khăn, ta nên tập trung nguyện cầu. Nguyện và cầu ở đây, không phải để xin xỏ. Nhưng, là giáp mặt gặp gỡ với Ngài tại nơi ta gặp thấy khó khăn. Vì, Ngài thường hiển hiện, gặp ta vào lúc ấy.

          Gặp gỡ trực diện Đức Chúa, vẫn xảy đến những đối thoại đáng ngạc nhiên, như nhận định vừa nghe:

“Ông hẳn là người duy nhất không hay biết”

(Lc 24: 18),

Chúa bèn hỏi: ”Chuyện gì vậy?”

 Và, trọng tâm của gặp gỡ càng đi sâu vào điều họ phân trần:

“Phần chúng tôi, trước đây vẫn hy vọng chính Người là Đấng sẽ cứu chuộc Ít-ra-en.” (Lc 24: 21)  

Lời đáp của Ngài đã cho thấy: hy vọng dấy lên trong họ đã có nền tảng thật, nhưng ý niệm về phương cách Chúa thực thi công cuộc cứu chuộc, chắc đồ đệ chưa nắm rõ.  Hầu hết trong các tình huống gặp gỡ Chúa, ta đều không nhận ra Ngài. Hoặc có nghe Ngài nói đó, nhưng vẫn không hiểu về ơn cứu chuộc, Ngài thực hiện.

          Và, giải thích của Chúa đã làm nền tảng cho chiến thắng khải hoàn, như Ngài nhận định:

“Lòng trí các anh thật chậm tin vào lời các ngôn sứ. Nào Đấng Kitô há có chịu khổ hình như thế, mới đi vào vinh quang của Người sao?” (Lc 24: 25)  

          Gặp gỡ Chúa, còn là tìm Ngài trong Sách Thánh.  Vì, ở nơi đó, Ngài tỏ bày đối thoại với muôn dân.  Đáng tiếc thay, nhiều con dân Đức Chúa rất đạo đức sốt sắng, nhưng lại không có cơ hội tìm gặp Ngài nơi Lời Chúa. Có người cũng đọc nhưng hiểu theo cách lầm lạc, không được chú giải ý nghĩa cho tường tận. Đọc Lời Ngài, tưởng cũng nên am tường các quá trình điển tích hoặc biểu trưng ghi rõ nơi Cựu và Tân Ước. Hiểu thấu đáo tường tận Lời Chúa nơi kho tàng vô giá của Kinh Sách, cũng nên giống như đồ đệ trên Con Đường riêng tây, cảm nhận lòng “bừng cháy khi tiếp chuyện cùng Ngài” (Lc 24: 32).

          Là con dân Đạo Chúa, ta sẽ nhận thấy lòng mình bừng cháy vào Tiệc thánh có Phụng Vụ Lời Chúa. Vì, Lời Chúa chính là Bánh Hằng Sống nuôi dưỡng niềm tin yêu, trong cuộc đời. Của mọi người. Không tìm về với Lời Chúa trong Kinh thánh, là chưa thực sự gặp gỡ Ngài. Không tìm cách nuôi dưỡng đời mình bằng Lời của Ngài, là vẫn đi trệch Con Đường riêng tây, Ngài mở rộng.

          Chính qua nhận thức cách Ngài bẻ bánh, “Mắt họ liền mở ra và họ nhận ra Người” (Lc 24: 31). Và, Giáo hội tiên khởi vẫn gặp gỡ nhận ra Ngài bằng Tiệc Lời Chúa, Bẻ Bánh. Tiệc Bẻ Bánh Thánh Thể, chính là phương cách Chúa hiện diện giữa chúng ta. Nói cách khác, mỗi khi tập hợp cử hành Tiệc Bẻ Bánh, chia sẻ Lời Chúa theo hình thức cộng đoàn, thì đã có sự hiện diện đích thực của Ngài. Và, khi đã nhập Tiệc, con dân của Chúa được trông đợi là đã vứt bỏ đi mọi oán thán, hờn căm và ghen ghét.

          Và, một khi đã có kinh nghiệm yêu thương của người đồ đệ như được mô tả:

“Họ đứng dậy, quay về Giê-ru-sa-lem gặp Nhóm Mười Một và các bạn hữu đang tụ họp.” (Lc 24: 33).

Ngôn hành đồ đệ, nói lên sinh hoạt của Giáo hội tiên khởi đã biết quay về sẻ san kinh nghiệm yêu thương, với nhau. Cho nhau.  Sẻ san kinh nghiệm, để mọi người nhận ra và dấn bước theo Đường Chúa Đi. Đường Ngài đi chính là Sự thật. Và, cũng là Sự Sống, gương mẫu cho cuộc đời.   

          Cuối cùng, mọi người đều thấy được nơi trình thuật Đường riêng tây Em-Mau, hình ảnh của Tiệc Thánh Tình Thương. Vào buổi ấy, Chúa tiềm ẩn nơi người thường ở huyện. Người khách lạ, chưa từng quen biết. Một Kitô khác trong cộng đoàn. Tiệc agapè Thương Yêu, chính là một gặp gỡ thân mật nơi Con Đường riêng tây, Chúa gặp. Ngài gặp gỡ, không chỉ riêng tư một người, hay cặp đồ đệ thân quen, mà là tất cộng đoàn dân Chúa. Cộng đoàn người dưng ta chung sống, cần sẻ san.