Lm Nguyễn Thế Thuấn CSsR: Thơ Thánh Phaolô Thư I Corinthô Đoạn 2 câu 10 đến 16

Câu 10:

“Mặc-khải” gì?

Sự khôn ngoan hay “những điều đã dọn sẵn”? Thánh Faolô đặt trổng, đồng-nhất những sự lành thiêng-liêng Thiên-Chúa dọn sẵn với sự “Khôn-ngoan”: đời sống mới, sự hợp-nhất cùng Chúa Kitô, đó là những sự lành dọn sẵn; những sự lành đó là sự thực-hiện ý-định cứu-rỗi của Thiên-Chúa: và đó là sự khôn-ngoan: một sự khôn-ngoan đã ngấm-ngầm đồng-nhất với một nhân vật: Chúa Yêsu.

Câu 10b-16:

Một đoạn quan-trọng về “tri-thức” trong Hội-thánh. Đối chọi con người tự-nhiên, với con người siêu-nhiên. Con người tự-nhiên coi sự khôn-ngoan của Thiên-Chúa như một điều điên-rồ. Con người siêu-nhiên, thì tùy theo ơn của Thánh-thần mà lĩnh-hội ra được sự khôn-ngoan của Thiên-Chúa. Theo nguyên-tắc, mọi tín-hữu đã chịu lấy Thánh-thần và như vậy được kêu gọi để chịu lấy những bí-nhiệm của Thiên-Chúa. Tuy vậy, chỉ có những người ‘thành-toàn’ (teleioi), đây được gọi là ‘thần-ứng’ (pneumatikoi) thì Thánh-thần mới trở nên nguyên-lý tri-thức. Những người được ‘thần’ứng’ có những khả-năng thế nào, thì Faolô dùng so-sánh để giãi-bày ra: không ai có thể biến thâm-tâm người đồng-loại: chỉ có ‘pneuma’ người ấy biết được thôi. Vậy thì huống-hồ là nơi Thiên Chúa: chỉ có ‘pneuma’ của Thiên-Chúa mới biết bí-nhiệm của Thiên-Chúa mà ‘pneuma’ đó cũng là ‘pneuma’ của Chúa Kitô.

Nhưng bởi ân-huệ Thiên-Chúa, chúng ta đã được chịu lấy ‘pneuma’. Con người ‘thần-ứng’ đó, bởi được chính ‘pneuma’ của Thiên-Chúa làm nguyên-lý dẫn-dắt thì fán-đoán dưới ánh-sáng của Thiên-Chúa, nên không fải tùy-thuộc một quyền nào bên ngoài, bao lâu người ấy còn ở trong ánh-sáng của Thiên-Chúa. Và người đó sẽ đi vào những mầu-nhiệm của Thiên-Chúa ‘cả những điều thẳm sâu’ trong Thiên-Chúa. Đó là một bước bạo thật trong tinh-thần Hi-Lạp, đề-cao tri-thức một cách siêu-việt, tri-thức dưới sự thúc-đẩy của Thánh-thần làm thỏa-mãn mọi tham-vọng cao-cả về tri-thức của Hi-Lạp.

Nhưng đó là lý-tưởng hơn là một sự-kiện. Và một điều khác các nhóm ‘ngộ-đạo’ là điều Faolô đặt liên-tục với Cựu-Ước (trưng Ys 40:13), và cho thấy ‘tri-thức’ hoàn-bị này là hậu-quả của đời sống Kitô-hữu, chứ không fải tự bẩm-sinh mà có (xem Cerfaux: “Le Chrétien dans la Théologie Paulinienne: l’intellectuallisme Chrétien.”

Về vấn-đề người được thần-ứng fán-đoán trên mọi sự… (coi J. Dupont, Gnosis tr. 321-327, Le Pouvoir de Juger…)

 (còn tiếp)                              

Lm Nguyễn Thế Thuấn CSsR

(trích bài dạy Kinh thánh thập-niên ’60)