Lm Lê Quang Uy DCCT :“TA LÀ VUA ! – MUÔN TÂU BỆ HẠ !”

Có một trò chơi của trẻ em mà cả người lớn cũng thích. Chơi trong nhà hay ngoài sân đều được. Chơi rồi, chơi lại nhiều lần vẫn thấy vui. Càng đông người chơi càng dễ gây được bầu khí sôi động. Ấy là trò chơi “Ta là vua !” Luật chơi rất đơn giản, quản trò chỉ vào bất kỳ ai trong vòng tròn, người ấy sẽ đưa cao hai tay lên, hô to: “Ta là vua !”, hai người hai bên của người ấy phải chắp tay khấu đầu hô theo: “Muôn tâu bệ hạ !” Quy định là bao giờ các thần dân cũng phải ở tư thế thấp hơn vua: vua đứng – bầy tôi quỳ; vua ngồi – bầy tôi phải nằm xoài; lắm khi vua chơi ác, nằm xoài ra đất luôn thì bầy tôi phải bò lê bò càng sát đất. Vui thật vui ! Mọi người cứ thay nhau mà... “lên vua xuống tớ”, chẳng ai huy hoàng được quá 5 giây, chưa kịp hoạnh họe bắt nạt gì ai thì đã bị truất phế ngay lập tức...

Một lần giúp Tĩnh Tâm cho các bạn sinh viên Xa Quê vào cuối Năm Phụng Vụ, đúng vào dịp Lễ Chúa Kitô Vua, tôi đã bắt đầu buổi họp mặt hôm ấy bằng trò chơi “Ta là vua”. Ai cũng trợn mắt ngạc nhiên, đáng lẽ phải hát “Cầu xin Chúa Thánh Thần...” hoặc đọc kinh “Cúi xin Chúa sáng soi...”, đàng này lại đi chơi trò chơi sinh hoạt vòng tròn, chẳng nghiêm trang đứng đắn chi cả ! Thế nhưng gượng chơi được một lúc thì các bạn trẻ quên ngay cái sự chướng tai gai mắt, trò chơi quá quen thuộc đến mức tầm thường ấy hoá ra vẫn có sức lôi cuốn mọi người, không cưỡng lại được. Căn phòng dùng để tĩnh tâm bỗng nhiên thành sân chơi ồn ào náo động !

Tôi có ý đợi đến cao trào, đúng thời điểm bạn quản trò hăng tiết ra chỉ thị thật nhanh và liên tục khiến cho người chơi bị quay như chong chóng, mới làm vua đã phải thành nô lệ, rồi lại tức khắc lên ngôi, vừa mới vênh vang đã bị rớt xuống tận cùng, ai cũng bê bết đất cát khi phải bò lê ra sàn nhà. Tôi đề nghị mọi người dừng lại, chỉ kịp đứng cho nghiêm chỉnh ngay ngắn, thinh lặng lắng đọng một chút thôi là bắt đầu cầu nguyện luôn. Sau khi tôi đọc đoạn Tin Mừng theo Thánh Luca ( Lc 9, 18 – 20 ) và lập đi lập lại câu hỏi của Chúa Giêsu: “Còn anh em, anh em bảo Thầy là ai ?”, các bạn Giáo Lý Viên hôm ấy đã hiểu ngay được tâm tình chung mà dâng lời nguyện tự phát.

Tôi còn nhớ có một lời nguyện thật thấm thía của một bạn nam Giáo Lý Viên, bạn ấy nói với Chúa, tôi không nhớ được nguyên văn, đại để như thế này:

“Thưa Chúa, bao nhiêu lần đã nghe đoạn Tin Mừng hôm nay, con đều dửng dưng tỉnh queo, thấy chẳng ăn nhập gì đến đời mình. Thế nhưng lần này thì tự nhiên con giật mình. Mừng Lễ Chúa Giêsu là Vua mà thâm tâm con chưa bao giờ tin nhận Chúa là Vua của mình. Chúng con vừa mới chơi xong trò chơi “Ta là vua”, con mới ngộ được rằng lâu nay giới trẻ chúng con đã thờ đủ thứ vua vớ vẩn tào lao trên thế gian này, toàn là siêu sao bóng đá, ca sĩ, người mẫu, diễn viên điện ảnh, còn cả gan gọi họ là nữ thần ( Goddess ), là thần tượng ( Idol – Diva ). Chúng con bắt chước họ từ cách ăn mặc, uốn tóc, nhuộm đầu, đi lại, nói năng, cho đến chuyện yêu đương vớ vẩn và chơi bời sa hoa phù phiếm. Chúng con thuộc làu làu tiểu sử và thành tích của họ. Chúng con gào thét khóc la khi trông thấy họ, và có người còn dám tự tử chết lãng nhách vì họ... Bây giờ con xin lỗi Chúa có còn kịp không, thưa Chúa ?”

Như mạch nước đã được khơi nguồn, sau phần cầu nguyện mở đầu thật sâu lắng mà sát sườn hôm ấy, tôi đã không cần phải luận thuyết giảng giải dài dòng như mọi lần, chỉ cần gợi ý một chút rồi để cho các bạn tự do tản bộ ra vườn, thinh lặng suy tư và gặp gỡ Chúa. Buổi chiều đến phần chia sẻ, các bạn đã cùng giúp nhau hai việc chính: nhận diện những thứ vua giả, vua ảo đang ảnh hưởng chi phối đời mình, và sau đó là tìm đến đầu phục Chúa, tha thiết xin Ngài thâu nạp làm đệ tử, làm môn đồ.

Điểm lý thú và bất ngờ là có bạn đã lôi ra được một tên đầu sỏ từ lâu đã biến tất cả mọi người già trẻ lớn bé, giàu nghèo, đô thị lẫn nông thôn, thành một đám nô lệ nhất mực trung thành của nó, chúng ta có đoán ra được đó là ai, là cái gì không ? Thưa là cái... Tivi đấy ạ !

Thế đấy, bao nhiêu năm nay, từ đen trắng chuyển sang màu, từ màn hình lồi đổi qua siêu phẳng, từ âm thanh mono thành suround ba chiều, Tivi đã là một ông vua đầy quyền lực, bệ vệ ngự trên ngai vàng ngay nơi trang trọng nhất trong ngôi nhà chúng ta. Giờ Kinh Tối trong gia đình biến mất, thay vì ngước mắt nhìn lên tượng ảnh Chúa và Mẹ để cầu nguyện đọc kinh thì bây giờ cả nhà há hốc miệng, đăm đăm dõi theo những tình tiết gay cấn hoặc éo le của các bộ phim được chọn chiếu vào “Giờ Vàng”.

Sau một ngày tạm xa nhau vì công ăn việc làm, vì phải đi học đi hành, còn đâu những câu chuyện ấm áp thân tình bên mâm cơm của cha mẹ, vợ chồng, con cái với nhau. Thay vào đó, “vua” Tivi đã dành lấy bục giảng để giáo dục dạy dỗ con người ta đủ mọi sự trên đời. Nó nghiễm nhiên ra lệnh, định hướng, từng ngày từng giờ áp đặt những cung cách sống hưởng thụ, ích kỷ qua những quảng cáo trơ trẽn, những game show vô duyên. Và nguy hiểm nhất, “vua” Tivi không ngần ngại tuyên truyền, nhồi sọ, nói láo, cắt xén, bóp méo, vu khống, hoặc đưa ra những thành tích giả dối, mỵ dân. Lâu dần, lương tâm của các “thần dân” đã bị “vua” làm cho thành dị dạng, thoái hoá lúc nào không biết !

Các bạn trẻ cũng điểm mặt thêm được một tên “vua” không kém uy lực so với Tivi, đó là “vua” điện thoại di động. Hai thứ chỉ khác nhau ở chỗ một cái trị vì vương quốc mênh mông của truyền thông đại chúng, cùng lúc chi phối hàng chục triệu người, trong khi cell phone thống lĩnh riêng từng cá nhân nô lệ dưới quyền của nó. Của đáng tội, nó vừa lợi vừa hại, mà hại nhiều hơn lợi, cái hại lại khéo léo ẩn dấu sau cái lợi. Điện thoại di động nối những anh em xa thành ra láng giềng gần, nhưng rồi chính những con người đáng phải gần gũi thân thương lại bị đẩy ra xa vời vợi.

Trong buổi tĩnh tâm đã nói ở trên, bất ngờ tôi hỏi các bạn trẻ: “Ai có điện thoại di động xin giơ tay !” Có đến hơn hai phần ba giơ tay. Tôi hỏi tiếp: “Một ngày bạn nhận bao nhiêu cuộc đến và gọi bao nhiêu cuộc đi ?” Trả lời: mỗi người trung bình khoảng 20 allo nghe và 15 lần allo gọi mỗi ngày. Lại hỏi: “Nếu chắt lọc lại thì có bao nhiêu lần allo thật sự cần thiết ?” Các bạn nhìn nhau cười bẽn lẽn, không trả lời được, vì hình như hầu hết là “tám”, là “buôn dưa lê”, là “chuyện tào tao thiên địa”, mỗi lần có thể kéo dài đến nỗi có thể... luộc chín cái NOKIA hiện đại !

Vì đối tượng tĩnh tâm hôm ấy là các bạn sinh viên xa nhà, tôi nhẹ nhàng hỏi thêm: “Bao lâu rồi bạn quên chưa gọi về quê cho bố mẹ ?” Nhiều bạn cúi đầu. Tôi đề nghị tạm ngưng tĩnh tâm, cho các bạn 15 phút được phép bật lại điện thoại để gọi ngay về tỉnh xa hỏi thăm bố mẹ, nói với bố mẹ một lời... tử tế. Đến khi mọi người quay trở lại, tôi thấy nhiều bạn gái mắt đỏ hoe. Bạn nào cũng “cảm ơn cha đã nhắc con nhớ đến những người đáng phải nhớ đến nhiều nhất trong đời”.

Lại có bạn... bắt đền tôi: “Trời ơi, cha hại con cha có biết không ? Con vừa mới hỏi thăm mẹ con được một câu là bà đã hốt hoảng la lên: Ơ hay, mày làm sao thế ? Cả năm nay có bao giờ mày gọi điện về. Thôi chết con tôi rồi, chuyện gì thế, nói ngay xem nào !”

Thế đấy, cuộc sống chúng ta bây giờ ê hề lắm sự tiện nghi vật chất nhưng sao vẫn cứ thiếu hụt dần đi những giá trị tâm linh, tình cảm và tinh thần. Chúng ta cứ ngỡ mình đang sở hữu tất cả những sự ấy thì ta là vua, ta muốn gì được nấy, không ngờ chính ta đang tôn dương chúng lên làm vua đời mình, còn mình thì trở thành bầy tôi quỵ luỵ, trở thành nô lệ mê tín mù quáng của chúng...

Thế đấy, có một ông vua không ngai, không quân đội vũ khí để gây chiến, không dùi cui roi điện để đàn áp, không tình báo chỉ điểm để khủng bố, không vàng bạc ngoại tệ để mua chuộc, không truyền hình báo chí để tuyên truyền, chẳng bao giờ ăn gian nói dối, chẳng bao giờ hối lộ tham nhũng, chẳng bao giờ bóc lột bất công. Ngược lại, ông Vua của các vua ấy, vị Chúa của các chúa ấy lại hết mực tôn trọng tự do của con người ta là điều Ngài đã trao ban như là quà tặng vô giá, trân trọng đến độ Ngài cứ nhẫn nại đứng bên ngoài cánh cửa đời ta mà gõ, mà kêu...

Trò chơi “Ta là vua” chúng ta đã chơi mãi với nhau, quen lắm rồi, sao chúng ta chưa một lần dừng lại trên sân chơi cuộc đời này để chọn một vị vua thật sự cho tâm hồn và cả thể xác của mình ? Vẫn còn kịp, không quá trễ đâu, chưa đến nỗi vô phương cứu vãn để bị buộc phải chơi trò chơi “Thiên đàng – hoả ngục hai bên, ai khôn thì sống, ai dại thì sa...”

Lm. QUANG UY, DCCT, Bắc Ninh,
Bài viết cũ Lễ Chúa Kitô Vua, Ephata Chúa Nhật 23.11.2008