Lm Vĩnh Sang DCCT : ĂN CHAY

Chúng ta đã bước vào Mùa Chay Thánh, tuy với những thay đổi trong việc thực hành đức tin đã dẫn chúng ta đi một bước khá xa so với thế hệ trước nhưng đó đây vẫn còn nhiều câu hỏi xem ra ngớ ngẩn và thiếu kiến thức Đức Tin. Chiều qua còn có một bạn trẻ hỏi tôi về việc thế nào là ăn chay theo cách thức đạo Công Giáo, có được ăn no hay không, và một ngày được ăn mấy bữa ?!? Cũng như những câu hỏi ăn chay thì được ăn món gì và không được ăn món gì.

Có một bà vợ còn dọa ông chồng rằng cha bảo ăn chay không được uống cà phê, ông này nể tôi nên đã không uống cà phê vào buổi sáng thứ tư Lễ Tro, nhưng đến chiều gặp tôi ông ta mới biết mình bị vợ lừa ! Tóm lại, những thắc mắc xoay quanh chuyện ăn uống trong viêc ăn chay khá nhiều vì chuyện ăn uống liên quan đến ăn chay bởi chữ ĂN !

Trong căn bản Giáo Lý nhà đạo thì không phải như vậy, ăn chay chỉ là một phần trong ba việc: ăn chay, chia sẻ và cầu nguyện, thậm chí ba chuyện này liên quan chặt chẽ với nhau đến nỗi nếu chỉ thực hành một hoặc hai trong ba thì vẫn chưa phải là “ăn chay”. Nhịn bớt một phần những thụ hưởng hữu lý của mình để chia cái đó cho người nghèo và sự hy sinh đó để hiệp thông với cuộc khổ nạn của Chúa Giêsu mà đền bù tội lỗi của mình đó mới là thực hành việc ăn chay của người Công Giáo.

Đến đây chúng ta thấy trong việc ăn chay của người Công Giáo xuất hiện một nhân vật khác ngoài chúng ta với Chúa: người nghèo. Yếu tố người nghèo đưa giáo lý của chúng ta về ăn chay sang hướng tích cực chứ không thụ động và yếm thế nữa.

Trong bài đọc một Kinh Sách ngày thứ tư Lễ Tro ( sách Ngôn Sứ Isaia chương 58 ), Hội Thánh trình bày cho chúng ta về tinh thần ăn chay một cách tích cực theo ý Thiên Chúa muốn:

Cách ăn chay mà Ta ưa thích chẳng phải là thế này sao:
            mở xiềng xích bạo tàn, tháo gông cùm trói buộc,
            trả tự do cho người bị áp bức, đập tan mọi gông cùm?

Chẳng phải là chia cơm cho người đói,
            rước vào nhà những người nghèo không nơi trú ngụ;
            thấy ai mình trần thì cho áo che thân,
            không ngoảnh mặt làm ngơ trước người anh em cốt nhục?

Cùng với lời trình bày trên Kinh Thánh thẳng thắn phê bình cách ăn chay giả hình không đúng ý Thiên Chúa.

… ngày ăn chay, các ngươi vẫn lo kiếm lợi,
            vẫn áp bức mọi kẻ làm công cho mình.

Này, các ngươi ăn chay để mà đôi co cãi vã,
            để nắm tay đánh đấm thật bạo tàn.

Chính ngày các ngươi muốn ăn chay
            để tiếng các ngươi kêu thấu trời cao thẳm,
            thì các ngươi lại ăn chay không đúng cách.

Như thế việc ăn chay không chỉ là ăn uống, không chỉ là kiêng khem, không chỉ là chăm chăm chú chú vào những điều khoản luật mà tích cực hơn là chấm dứt thực hiện những điều gian ác, bạo lực. Cắt đứt mối tương quan thỏa hiệp với hệ thống bóc lột người nghèo. Rời bỏ ngay thái độ vô cảm, thủ thân đối với những điều oan trái, lừa bịp.

Ăn chay là lên tiếng trước những bất công, áp bức, chà đạp người nghèo, góp phần tích cực về việc thăng tiến con người toàn diện, bảo vệ quyền lợi chính đáng của mọi người, nhất là lớp người nghèo dễ bị tổn thương hơn cả. Tiếp đón và chia sẻ với người nghèo chính cái mình đang có, không ngại ngùng sợ hãi để “rước vào nhà những người nghèo không nơi trú ngụ”.

Cái gì đang xảy trên đất nước chúng ta, chúng ta có thấy không ? Là người Công Giáo chúng ta sẽ ăn chay kiểu nào trong xã hội Việt Nam chúng ta hôm nay ?

Tại sao chúng ta hô hào Truyền Giáo, cử hành long trọng Khánh Nhật Truyền Giáo, học hỏi những văn kiện về Loan Báo Tin Mừng... nhưng chính việc Loan Báo Tin Mừng trên quê hương đất nước chúng ta vẫn không tiến triển, lại còn thụt hậu so với các Giáo Hội anh em chung quanh ? Hãy nghe Ngôn Sứ Isaia lý giải:

Bấy giờ, ngươi kêu lên, Đức Chúa sẽ nhận lời,
            ngươi cầu cứu, Người liền đáp lại: "Có Ta đây !"

Nếu ngươi loại khỏi nơi ngươi ở
            gông cùm, cử chỉ đe doạ và lời nói hại người,
            nếu ngươi nhường miếng ăn cho kẻ đói,
            làm thoả lòng người bị hạ nhục,
            thì ánh sáng ngươi sẽ chiếu toả trong bóng tối,
            và tối tăm của ngươi chẳng khác nào chính ngọ.

Thì ra vậy !

Lm. VĨNH SANG, DCCT, 2.3.2017