Wednesday 25 March 2015

Linh mục Yuse Nguyễn-Thế-Thuấn: Thơ Thánh Phaolô 1Cor 15:




Sự Sống Lại

Một đoạn quan-trọng về chứng-chỉ cựu-trào của Hội-thánh tiên-khởi về cuộc Fục-Sinh của Chúa, và về sự sống-lại thân-xác.
Thư-tịch:
Josephn Schmitt, Jésus ressuscité dang la Prédication apostolique (ch. II, La Tradition Apostolique dans ICor 15: 3b-5) 37-61
L.Cerfaux, Le Christ dans la thélogie de st Paul, 21-27
                  Le Chrétien …164-173
J. Jeremias, Die Abendmahnsworte Jesu, 95-97
O.Cullmann, Les premières confessions de la foi chrétienne

Cũng như trong mọi giáo-hội khác, thánh Faolô đã giảng tín-thư Sống Lại. Một tín-thư dựa trên một truyền-thống về sự chết và sự sống lại của Chúa Kitô, dẫn các chứng-chỉ của các tông-đồ, tuyên-bố chứng-chỉ của chính mình. Nhưng tin-thư của Tin Mừng gặp ngay từ đầu sau hoài nghi của Hy-Lạp về điều cốt-thiết của Kerygma (coi Cv 17: 32): sự sống lại của người chết. Với quan-niệm nhị-nguyên ăn sâu vào tâm-não, người Hy-Lạp liền tự hỏi sống-lại với cái xác, mồ chôn của hồn, thì có báo-bổ gì. 

Bởi đó, Corinthô có một số tín-hữu rất hăm-hở chịu lấy Tin Mừng mở ra cho họ những chân trời mới nhờ các đặc-sủng về trí-khôn, tinh-thần. Bởi đó, họ nghĩ rằng họ đã đạt thấu Nước Thiên-Chúa rồi (ICor 4: 8): một sự thuần-hoá về tinh-thần theo kiểu những đạo thần-bí. Bởi đó, họ chủ-trương “đã có sống lại rồi” một cách nào đó (như sau này sẽ thấy 2Tm 2: 17t), hay như trong ICor: không có sống lại: Không có vì không cần, không ích gì, vì quá cục-mịch: hồn và xác thuộc 2 giới chống-chọi nhau, thù-nghịch nhau, không thể hợp-nhất được với nhau nơi Thiên-Chúa. Giới tinh-thần hoàn-toàn siêu-việt trên vật-chất, là giới chân-thiện-mỹ hằng có, bất-hoại; giới vật chất chỉ là ảo-ảnh, là ác-căn. Bởi đó, đạo lý Sống lại, nền tảng của Kitô-giáo, rất khó lọt vào đầu óc người Hy Lạp.

Ngược lại, nhân-sinh-quan của Cựu-ước cũng như Tân-ước thì khác. Hồn thiêng-liêng khác thân-xác thật, nhưng thân-xác cũng được kéo vào công-trình cứu-chuộc và thánh-hoá. Thiên-Chúa mà tín-hữu tin-tưởng không fải là một fạm-trù lý-tưởng hay thuần-trí: Người là một người, một nhân-vật mà giới vật-chất cũng có liên-can đến bởi công-việc tạo-thành, bởi những can-thiệp trong lịch-sử. Sống lại là việc toàn-thắng trong những can-thiệp của Thiên-Chúa, trong khi người Hy-Lạp lại coi sống lại như hạ giá tư-tưởng xuống.

Đứng truớc tư-tưởng Hy-Lạp đó, truyền-thống Kitô-giáo fản-kháng kịch-liệt. Thánh Faolô nói lên truyền-thống đó: Đạo Chúa Kitô không xây-dựng trên một hệ-thống tư-tưởng, cho dẫu là một đạo-lý triết-học uyên-thâm quyến-dũ đến đâu đi nữa. Đạo Kitô, Tin Mừng là một can-thiệp của Thiên Chúa, một chuỗi sự-kiện Siêu-nhiên những chứng-tá đã chuyển lại cho tín-hữu. Muốn tránh-thoát truyền-thống đó, muốn loại đi những sự-kiện nhân-danh một lý-thuyết, tức là tiêu-hủy công-trình của Thiên-Chúa, chối-bỏ ơn cứu-rỗi Chúa Kitô đem đến, đổi hẳn tín-thư.

Vậy thánh Faolô đáp lại bằng lặp lại truyền-thống (15: 1-11)
Rồi lý-luận:

12-19   Sự  sống lại của Chúa Yêsu và sự sống-lại của tín-hữu
20-28   Một bức-hoạ lộng-lẫy về cuộc Quang-lâm của Chúa, hoàn-tất công-việc đã khởi-sự với sự Fục-sinh của Chúa.
29-34   Ít lý-luận ad hominem: thái-độ mâu-thuẫn của tín-hữu, đời sống kham-khổ của tín-hữu, của Faolô
35-49   Bàn đến các vấn-nạn và trình-bày đạo-lý: thánh Faolô dùng việc so-sánh gieo giống (mỗi giống theo loại của nó, Thiên-Chúa tạo nên một ‘thể-xác’ mới trong khi gieo giống.
Rồi đến những đề-tài thông-thường của văn-chương Hy-lạp: cái loài cầm-thú – hướng đến quan-niệm ‘thần-thiêng’, bằng những ‘hào-quang’ tinh-tú.
50-58   Sự biến-đổi cuối cùng. Và sự toàn-thắng trên sự chết
                                                                                                                        (còn tiếp)

Lm Yuse Nguyễn Thế Thuấn
Giáo-án 1960’ phổ-biến nội-bộ



No comments: