Sự Sống Lại
Một
đoạn quan-trọng về chứng-chỉ cựu-trào của Hội-thánh tiên-khởi về cuộc Fục-Sinh
của Chúa, và về sự sống-lại thân-xác.
Thư-tịch:
Josephn
Schmitt, Jésus
ressuscité dang la Prédication apostolique (ch. II, La Tradition Apostolique
dans ICor 15: 3b-5) 37-61
L.Cerfaux, Le Christ dans la thélogie de st
Paul, 21-27
Le Chrétien …164-173
J.
Jeremias, Die
Abendmahnsworte Jesu, 95-97
O.Cullmann, Les premières confessions de la foi
chrétienne
Cũng
như trong mọi giáo-hội khác, thánh Faolô đã giảng tín-thư Sống Lại. Một tín-thư
dựa trên một truyền-thống về sự chết và sự sống lại của Chúa Kitô, dẫn các chứng-chỉ
của các tông-đồ, tuyên-bố chứng-chỉ của chính mình. Nhưng tin-thư của Tin Mừng
gặp ngay từ đầu sau hoài nghi của Hy-Lạp về điều cốt-thiết của Kerygma (coi Cv
17: 32): sự sống lại của người chết. Với quan-niệm nhị-nguyên ăn sâu vào
tâm-não, người Hy-Lạp liền tự hỏi sống-lại với cái xác, mồ chôn của hồn, thì có
báo-bổ gì.
Bởi đó, Corinthô có một số tín-hữu rất hăm-hở chịu lấy Tin Mừng mở
ra cho họ những chân trời mới nhờ các đặc-sủng về trí-khôn, tinh-thần. Bởi đó,
họ nghĩ rằng họ đã đạt thấu Nước Thiên-Chúa rồi (ICor 4: 8): một sự thuần-hoá về
tinh-thần theo kiểu những đạo thần-bí. Bởi đó, họ chủ-trương “đã có sống lại rồi”
một cách nào đó (như sau này sẽ thấy 2Tm 2: 17t), hay như trong ICor: không có
sống lại: Không có vì không cần, không ích gì, vì quá cục-mịch: hồn và xác thuộc
2 giới chống-chọi nhau, thù-nghịch nhau, không thể hợp-nhất được với nhau nơi
Thiên-Chúa. Giới tinh-thần hoàn-toàn siêu-việt trên vật-chất, là giới chân-thiện-mỹ
hằng có, bất-hoại; giới vật chất chỉ là ảo-ảnh, là ác-căn. Bởi đó, đạo lý Sống
lại, nền tảng của Kitô-giáo, rất khó lọt vào đầu óc người Hy Lạp.
Ngược
lại, nhân-sinh-quan của Cựu-ước cũng như Tân-ước thì khác. Hồn thiêng-liêng
khác thân-xác thật, nhưng thân-xác cũng được kéo vào công-trình cứu-chuộc và
thánh-hoá. Thiên-Chúa mà tín-hữu tin-tưởng không fải là một fạm-trù lý-tưởng
hay thuần-trí: Người là một người, một nhân-vật mà giới vật-chất cũng có
liên-can đến bởi công-việc tạo-thành, bởi những can-thiệp trong lịch-sử. Sống lại
là việc toàn-thắng trong những can-thiệp của Thiên-Chúa, trong khi người Hy-Lạp
lại coi sống lại như hạ giá tư-tưởng xuống.
Đứng
truớc tư-tưởng Hy-Lạp đó, truyền-thống Kitô-giáo fản-kháng kịch-liệt. Thánh
Faolô nói lên truyền-thống đó: Đạo Chúa Kitô không xây-dựng trên một hệ-thống
tư-tưởng, cho dẫu là một đạo-lý triết-học uyên-thâm quyến-dũ đến đâu đi nữa. Đạo
Kitô, Tin Mừng là một can-thiệp của Thiên Chúa, một chuỗi sự-kiện Siêu-nhiên những
chứng-tá đã chuyển lại cho tín-hữu. Muốn tránh-thoát truyền-thống đó, muốn loại
đi những sự-kiện nhân-danh một lý-thuyết, tức là tiêu-hủy công-trình của
Thiên-Chúa, chối-bỏ ơn cứu-rỗi Chúa Kitô đem đến, đổi hẳn tín-thư.
Vậy
thánh Faolô đáp lại bằng lặp lại truyền-thống (15: 1-11)
Rồi
lý-luận:
12-19 Sự sống
lại của Chúa Yêsu và sự sống-lại của tín-hữu
20-28 Một bức-hoạ lộng-lẫy về cuộc Quang-lâm của
Chúa, hoàn-tất công-việc đã khởi-sự với sự Fục-sinh của Chúa.
29-34 Ít lý-luận ad hominem: thái-độ mâu-thuẫn của tín-hữu, đời sống kham-khổ của
tín-hữu, của Faolô
35-49 Bàn đến các vấn-nạn và trình-bày đạo-lý:
thánh Faolô dùng việc so-sánh gieo giống (mỗi giống theo loại của nó,
Thiên-Chúa tạo nên một ‘thể-xác’ mới trong khi gieo giống.
Rồi đến những
đề-tài thông-thường của văn-chương Hy-lạp: cái loài cầm-thú – hướng đến quan-niệm
‘thần-thiêng’, bằng những ‘hào-quang’ tinh-tú.
50-58 Sự biến-đổi cuối cùng. Và sự toàn-thắng trên
sự chết
(còn tiếp)
Lm Yuse Nguyễn Thế Thuấn
Giáo-án 1960’ phổ-biến nội-bộ
No comments:
Post a Comment