Lm Giuse Trần Hữu Thanh, CSsR: Tình hình Dòng Chúa Cứu Thế ở miền Bắc

Cha Vũ Ngọc Bích ở lại một mình vừa là Bề trên Dòng, vừa là cha xứ Thái Hà, nay gọi là Nam Đồng. Nhà thờ vẫn mở cửa, cha Bích vẫn làm Mục vụ, giáo dân xa gần vẫn tới kính viếng Đức Mẹ Hằng Cứu Giúp mỗi thứ bảy, nhưng vì không đủ sức nên chi tổ chức 1 giờ khấn vào lúc 12 giờ, kết thúc bằng Thánh Lễ ngày Chúa Nhật, để giúp các giáo dân ở xa xôi có dịp tham dự Thánh Lễ.

Mấy năm sau cha Bích yếu, trong địa phận lại thêm được một số cha mới, nên ngài được cha Long, Chính xứ Phùng Khoang và cha Thiên phụ trách xứ Hàng Bột đến giúp Giải tội và ban các Bí tích.

Năm 1993, cha Vũ Ngọc Bích bị mờ mắt và mắc nhiều bệnh, được đi Rôma chữa trị nhưng cũng không khỏi. Nhà nước lại không cho phép các cha ở miền Nam ra giúp, nên tình hình các cha Dòng Chúa Cứu Thế ở Hànội có bề tuyệt vọng.

Nhưng Chúa Quan Phòng có những đường lối bất ngờ. Tôi, Linh Mục Trần Hữu Thanh bị tạm giữ ngày 16-2-1976 và ở Chí Hoà gần hai năm, không biết vì lý do gì lại được đưa ra Bắc, ở trại Thanh Liệt, cách nhà Dòng Nam Đồng 4, 5 cây số. Tôi được cha Bích ân cần tiếp tế về mọi mặt và được gặp ngài tại nha Công An Hànội trong dịp Đức Hồng Y Căn sắp đi Rôma, nhưng không bao giờ dám mơ ước có ngày về ở chung với ngài.

Tháng 9 năm 1979 cũng như Đức cha P.X Nguyễn Văn Thuận, tôi được đưa ra ngoài quản thúc ban đầu ở tạm tại Quảng Húc, Sơn Tây, sau được đưa về Hải Phòng. Tôi phải tự túc ăn uống, được đi lại trong xã, được làm Lễ cho bản thân, không được làm Mục vụ.

Năm 1985 tôi được trả tự do và được hỏi: “Muốn ở đâu?” Tôi biết rõ nếu xin về miền Nam thì sẽ ở với gia đình và không được làm Mục. Nếu xin về ở với cha Bích hay xuống Toà Giám Mục thì sẽ kể như về hưu, không được hoạt động gì. Tôi tình nguyện ở lại họ Trần Nội thuộc giáo xứ Phú Tảo, với quyền lợi được làm mục vụ giúp giáo dân. Tôi đã được chấp nhận và là Linh mục độc nhất sau thời gian cải tạo được ở lại Bắc và được làm mục vụ. Thế là trong 9 năm qua không có chức cha xứ, tôi đã giúp họ Trần Nội và 4 họ khác thuộc giáo xứ Phú Tảo, cả 5 họ chỉ gồm có 700 giáo dân. Nhưng giáo dân các họ xa cũng kéo đến, tôi đã tận lực phục vụ họ. Từ ngày được trả tự do tôi lên thăm cha Bích rất nhiều lần và được ngài tới thăm tôi và hai chúng tôi họp thành một cộng đoàn, ngài làm Bề trên.

Đầu năm 1994, Tỉnh Dòng bầu lại các chức vụ. Vì cha Bích bị mù mắt hẳn và đau ốm nên tôi được cử làm Bề trên nhà Dòng Nam Đồng. Đức Giám mục Hànội cũng ban cho tôi mọi quyền năng làm cha xứ. Tôi vẫn ở Trần Nội nhưng hàng tuần lên Hànội nhiều ngày và giảng dậy trong nhà thờ. Nhưng sau đó, ban tôn giáo thành phố không cho tôi cư trú vì 2 lý do: Thánh phố Hànội quá đông dân cư không thể nhận thêm người mới, và nhà nước đã cho mở Chủng viện huấn luyện đủ số Linh mục.

Chính lúc đó cha Bích ốm mệt phải đi bệnh viện và 2 cha triều giúp ngài đã nhận thêm việc nên không thể đến giúp được, vậy là một lần nữa tình trạng Dòng Chúa Cứu Thế ở miền Bắc lại gặp nguy ngập. Vì tình trạng cha Bích chính phủ thấy rõ, nên chúng tôi đã xin được thầy Trịnh ngọc Hiên, một thầy Sáu (phó tế) biết châm cứu, biết y tá ra Nam D(ồng giúp ngài. Thầy Hiên đã ra Nam Đồng giúp cha Bích trong việc chữa bệnh và ngay cả làm lễ. Vả lại, công việc Mục vụ ở nhà thờ Nam D(ồng không thể bỏ được, nên chúng tôi xin cha Khánh ra giúp làm Mục vụ lúc cha Bích đi bệnh viện. Cha Khánh không ở lâu được. Tỉnh Dòng lại xin cha trần Hữu Dũnh vừa mới chịu chức ra thay.

Mấy tháng sau, nhờ sự giúp đỡ khôn khéo và nhiệt thành của một vị trong Ban Hành giáo Nam Đồng, thầy Trịnh ngọc Hiên được nhận vào lớp ngắn hạntại Đại chủng viện Hànội. Trong thời gian thầy Hiên vắng mặt, tỉnh Dòng trù liệu cho thầy Marcellin Tuệ ra. Ngày 10 tháng 6 năm 1994, thầy Hiên lại được chấp nhận chịu chức Linh Mục. Đó là một điều không ai ngờ được. Ngày đó là một ngày vui mừng đặc biệt cho anh em nhà Hànội, cho cả Tỉnh Dòng Chúa Cứu Thế Việt Nam và cho tất cả những ai quan tâm đến sự hiện diện của Dòng Chúa Cứu Thế ở miền Bắc.

Cha Giám tỉnh ở lại thành phố Hồ Chí Minh dự lễ phong chức của cha Tâm, nên cha phó Giám Tỉnh Vũ Khởi Phụng dẫn một phái đoàn hùng hậu ra dự lễ gồm có cha Thụy, cha Giao, cha Thành Tâm, cha Quang, cha Tước cậu ruột của tân Linh Mục, cha Diệp, thầy Paulin và 4 thầy Học viện, cộng với 5 anh em chúng tôi là cả một đoàn 17 chiếc áo Dòng Chúa Cứu Thế. Anh em chúng tôi mừng sa nước mắt mà những ai biết Dòng Chúa Cứu Thế ở Thái Hà ngày trước, cũng đều hết sức cảm động và trông đời nhiều cho tương lai.

Sức khoẻ của cha già Bích yếu kém dần, với đôi mắt không còn thấy ánh sáng nữa. Cha Trịnh Ngọc Hiên được cử làm bề trên chính xứ Nam Đồng Thái Hà năm 1996, mặc dầu chỉ mới chịu chức được hai năm. Cha Hiên đã đem sức sống mới cho giáo xứ, nhờ sự tiếp tay của một vài anh em ở trong Nam ra, cách riêng của thầy Giuse Võ văn Tuệ và nhờ sự hoạt động của các bạn trẻ đến tìm hiểu ơn gọi Dòng Chúa Cứu Thế với khả năng trẻ trung và óc sáng tạo. Ơn gọi ở miền Bắc thêm đông. Các chú được sống trong cầu nguyện và học hỏi để rồi sẽ được vào dự tập và nhà tập.

Lm Giuse Trần Hữu Thanh, CSsR

Hè 1995

(xem thêm các bài cùng một dạng, xin mời vào

www.suyniemloingai.blogspot.com

www.chuyenphiemdaodoi.blogspot.com )