Lm Nguyễn Thế Thuấn CSsR: Sách Thánh và Mặc Khải Cứu Rỗi: Mt 5: 13-16

Lm Nguyễn Thế Thuấn CSsR: Sách Thánh và Mặc Khải Cứu Rỗi: Mt 5: 13-16

Về văn: Một loạt Lời của Chúa được Mátthêu kéo vào đây. Liên lạc với trên: chính những người được chúc phúc ở trên, được đặt trong liên lạc với Chúa Yêsu, phải giữ gìn thế gian cho khỏi thối nát, phải thánh hoá thế gian. Chủ đích của Mátthêu là muốn dạy rằng: chính bởi việc lành và giáo huấn về đàng công chính, mà môn đồ sẽ là muối, là sự sáng thế gian.

Muối: Sự cần thiết của muối, dân nào cũng biết. Trong Cựu Ước (Lv 2: 13), muối được sát vào các vật hy sinh tế lễ. Lời của Chúa: Thế gian mà khỏi thối nát, hư đi, là vì môn đồ của Chúa Yêsu là muối. Muối cũng được coi như phương tiện trừ tà, đuổi quỉ. Môn đồ đích thật của Chúa biến khỏi trần gian, thì liền xảy ra điều nói trong Lc 17: 34-37: thế gian là một thây ma làm mồi cho ma quỉ.

Ánh sáng:  Một quả quyết khôi hài mà thôi, nếu xét về khía cạnh các môn đồ. Nhưng quả quyết đó dựa trên ý thức của Chúa Yêsu về chính mình Ngài: Ngài có sứ mệnh đem đến mạc khải cùng tận của Thiên Chúa. Vả lại, lời này trước tiên đem về chính Mình Chúa Yêsu như trong Yn 8: 12.

Thành trên núi: Thường chỉ hiểu như một sự so sánh với những thành xây trên núi tại PhaLệTin (Nazarét, Yêrusalem, xung quanh hồ Ghênêsarét thì có Hippos, Gamala).

Nhưng tử tưởng ánh sáng và thành trên núi ám chỉ đến Yêrusalem cánh chung: thành trên núi rạng ngời ánh sáng của Thiên Chúa trong ngày sau hết, để kết thúc Giao ước với Đavít, lời hứa với Sion trong chương trình cứu thoát: ngày sau cùng muôn dân thấy cảnh rực rỡ huy hoàng của việc Thiên Chúa quang lâm, và vì thế mà họ bỏ cảnh tối tăm của họ mà đi hành hương tới núi thánh để chiụ lấy giáo huấn của Thiên Chúa, để được hưởng cuộc thái bình cùng tận: Ys 2: 1-4; 25: 6tt; Hg 2: 6-9; Za 14; Tv 46 + 48’ Tob 13: 9; 14: 5-7 và Kh 21: Yêrusalem trên trời. Vậy Mátthêu tuyên ngôn: cộng đoàn làm thành bởi các môn đồ của Chúa Yêsu là “Thành trên núi”: Thành thánh cánh chung; ánh sáng do tự thành đó (nhóm người đó) chiếu toả ra và cả vũ trụ thấy được. Muôn dân phải gia nhập để chịu lấy “Torah” của Thiên Chúa (Thiên Chúa ban mạc khải nhờ cộng đoàn Chúa Kitô đã thiết lập), để mong hưởng phúc lạc cánh chung, và được tái lập trong liên lạc phải có với nhau: liên lạc đó tức là lòng mến.

Đèn trên giá: Lời này trong Mc 4: 21 (đem về Tin Mừng); Lc 11: 33 (nói về sự sáng bên trong). Còn Mátthêu ở đây (5: 15t) áp dụng cho môn đồ. Ba cách hiểu khác nhau. Cách nào ám hạp hơn cả cho đương thời Chúa Yêsu? Đấu nói đây là gì? Là một cái đấu (dung lượng được chừng 8: 75lít). Để cái đấu như thế lên trên đèn, tất nhiên là dập tắt nói đi. Cảnh sinh hoạt là một nhà thường dân: nhà một căn, không cửa sổ, không lỗ thông hơi. Trong nhà như thế, thổi phụt ngọn đèn dầu đi, tất nhiên khói dầu sẽ khét nghẹt cả mũi, tàn lửa có thể bắn ra cháy lan; lấy một cái gì rỗng, như cái dấu chẳng hạn, mà chụp lên trên là một sự khôn ngoan.

Vậy Lời của Chúa nhấn đến tương phản thắp đèn và tắt đèn. Đèn thắp rồi không dập tắt ngay đi, phải treo lên quang đèn, hay đặt trên giá đèn để soi cho cả nhà trong đêm tối: đêm đến, bà mẹ có việc thắp đèn đó (và trong một dân đạo đức, đèn đó đã nên tượng trưng cho Lề luật của Thiên Chúa.)

Vậy lời này trong đời Chúa Yêsu, thì phải hiểu về chính việc Chúa Yêsu được sai đến. Ngài hiên ngang làm tròn sứ mạng, bất kể là người ta nghe theo hay chống đối. Và hình thức tiên khởi như vậy gặp được nơi Mc: sứ mạng rao giảng Mầu nhiệm Nước Trời.

Nhưng Tin Mừng còn tiếp tục nhờ các môn đồ, nên Mátthêu đã áp dụng cho môn đồ. Và chiếu theo đạo lý thực tiễn bằng việc làm chứng tỏ lòng tin, Mt đã để ý cách riêng đến những việc lành. Và việc đó trước tiên là những việc thương yêu.

Các lời này như vậy nên một phương pháp thừa sai: trong thế giới chìm trong tối tăm, môn đồ được nên như “muối”, như “ánh sáng”: cốt thiết là len lỏi, dấn thân vào chính cái thế giới đó, chìm trong bóng tối tăm đó, để biến thế giới đó nên một vũ trụ rạng ngời sự sáng, được duy trì khỏi thối nát, ngõ hầu từ cái thế giới đó vang lên lời ngợi khen Cha ở trên trời.  

                                                                                                                                                (còn tiếp)

Lm Nguyễn Thế Thuấn CSsR

(trích tài liệu giảng huấn phổ biến nội bộ)