Lm Nguyễn Thế Thuấn CSsR: Sách Thánh và Mặc Khải Cứu Rỗi (tiếp theo)

Công thức tuyên tín trong Tân Ước (tiếp theo)

Khoản 2.

Theo “tín biểu của các Tông đồ” gồm có:

a)Tôi tin kính Đức Chúa Yêsu Kitô là Con Một Đức Chúa Cha cùng là Chúa chúng ta.

b)Bởi phép Đức Chúa Thánh Thần mà Người xuống thai, sinh bởi Bà Maria đồng trinh

c)Chịu nạn đời quan Phongxiô Philatô

d)Chịu đóng đinh trên cây thánh giá, chết và táng xác;

e)Xuống ngục tổ tông,

f)Ngày thứ ba bởi trong kẻ chết mà sống lại;

g)Lên trời ngự bên hữu Đức Chúa Cha phép tắc vô cùng,

h)Ngày sau bởi trời lại xuống phán xét kẻ sống và kẻ chết.

Đây chúng ta cũng phải dõi theo trình tự lịch sử mà lên đến công thức tiên khởi tuyệt đối của lòng tin Tân Ước.

1/ Tám điều tin kể trong khoản 2 đều qui về điều a) mà cắt nghĩa hai đặc tính của Chúa Kitô tức là “Con Một” và “Chúa”. Đặc tính “Con Một” được diễn ra trong điều b) (xuống thai bởi phép Thánh Thần và sinh bởi trinh nữ); còn đặc tính “Chúa” được diễn ra trong các điều sau. Và thực sự điều h) cũng là thành phần của sự sống lại và ngự bên hữu Thiên Chúa.

Bây giờ xét đến các lời tuyên tín trong Tân Ước, chúng ta gặp thấy trong những lời ngắn nhất cũng hai điều nói trên:

“Yêsu Kitô là Chúa”: 1C 12: 3

“Yêsu Kitô là Con Thiên Chúa”: Cv 8: 37; Hr 4: 14; 1Yn 4: 15.

Hai đặc tính đó được liên kết với nhau trong Rm 1: 3-4; 2Tm 2: 8; Ph 2: 6tt. Vậy phải kết luận rằng tư cách làm Con Thiên Chúa của Chúa Kitô và việc Ngài được tôn làm “Chúa” là hai yếu tố chủ yếu của hầu hết các lời tuyên tín lên đến thể kỷ thứ nhất.

2/ Nhưng trong hai điều phải tin đó, điều nào là cốt yếu hơn cả; hay là hai điều đó ngang hàng nhau?

Xét lại các lời tuyên tín chúng ta phải nói rằng: đối với Hội thánh tiên khởi, xác tín nền tảng là tư cách “Chúa” của Chúa Yêsu. Lý: trong các lời tuyên tín, tư cách “Con Thiên Chúa” của Chúa Yêsu có khi không được nói đến, còn tư cách “Chúa”, hay nói cách khác, yếu tố nói đến sống lại bao giờ cũng có mặt: 1C 15: 3-5; 1P 3: 18t; 1Tm 3: 16; 2Tm: 4: 1.

Đàng khác, công thức “Yêsu Kitô là Con Thiên Chúa” trước tiên chưa quả quyết về tư cách Con theo bản thể Thiên Chúa, mà là “Con Thiên Chúa quyền năng” (Rm 1: 4) do sự Phục Sinh từ cõi chết. Và như thế, chúng ta lại gặp tư cách Chúa, sự tôn dương làm Chúa bởi sống lại từ cõi chết. Coi 2Tm 2: 8 nói đến sống lại trước khi nói đến tông tích tự Đavít.

Ph 2: 6tt có nói cả trình tự xuống thế và chuộc tội, nhưng ngay từ đầu đã hướng đến lời xưng hô “Yêsu Kitô là Chúa” trong câu 11. Vậy lòng tin căn bản của Hội thánh tiên khởi là lời

KYRIO IESOUS CHRISTOS : YÊSU KITÔ LÀ CHÚA

Đó là mầu nhiệm Phục sinh. Về phía lịch sử trần gian, nhân chứng có thể nhận được, chúng ta có sự chết thập giá, có sự chôn cất, nhưng sau đó có mồ trống. Nhưng mầu nhiệm Phục sinh, điều phải lĩnh nhận lấy trong lòng tin, và chỉ có lòng tin mới lường được sự thực là gì, đó là: với sự sống lại thì có sự tôn dương lên bên hữu Thiên Chúa, và từ đó trở đi Chúa Yêsu thống trị:

như Vua dân Do thái (Mt 2: 2; 27: 11; 29: 37; Mc 15: 2, 9, 12, 18, 26; Lc 23: 3-37; Yn 18: 33, 37, 39; 19: 3, 3: 14, 19: 21)

như Vua Israel (Mt 27: 47; Mc 15: 32; Yn 1: 49; 12: 13)

như Chúa Hội thánh.

Nhưng chẳng những là Chúa Hội thánh mà thôi: vương quyền của Ngài bao trùm cả vũ trụ: các quyền năng trên trời đã được ban cho Ngài (Mt 28: 18), các quyền lực phải hàng phục Ngài (Ph 2: 11; 1P 3: 22; 1Tm 3: 10)

Các kiểu nói “Chúa Kitô hiển trị”, “mọi quyền năng phải lụy phục Ngài”, “Chúa ngự bên hữu Thiên Chúa” đều chỉ một sự kiện trung tâm của lòng tin nơi Hội thánh tiên khởi, đó là KYRIOS CHRISTOS: Đức Kitô là Chúa, và đó là mầu nhiệm Phục Sinh: một mầu nhiệm không phải chỉ gồm có việc ra khỏi mồ, nhưng một mầu nhiệm hiện tại, không phải quá khứ cũng không phải chỉ trong tương lại. Tín hữu tiên khởi tin vào cuộc toàn thắng cánh chung (tương lai, ngày tận thế) vì họ tin vào cuộc toàn thắng đã hiện thực của Chúa Kitô. Họ tin vào nước Thiên Chúa cùng tận, vì họ tin vào cuộc hiển trị hiện tại của Chúa Kitô. Do lai hằng có của Chúa Yêsu tự Thiên Chúa, Thiên Chúa bởi Thiên Chúa, sự giáng sinh và Quang lâm của Người, nhất nhất đều được nhìn nhận trong ánh sáng và sứ mạng mà chiếu theo chương trình cứu rỗi của Thiên Chúa, hiện bây giờ Chúa Yêsu đang thi thố. Rồi những điều Hội thánh tin về Thiên Chúa Cha và Chúa Thánh Thần, tín hữu tiên khởi cũng coi như những suy diễn đầy đủ hơn do tự lòng tin của họ vào Chúa Kitô, và mọi điều họ nói về Chúa Kitô cũng phát xuất tự sác tín căn bản: Đức Kitô là Chúa. – Ngài đang hiển trị tự khi Ngtài đã toàn thắng sự chết và chết cách quyền năng hữu hình và vô hình. Lòng tin không phải vỏn vẹn có một quả quyết về tương lại: lòng tin là con mắt thiêng liêng nhìn thấy cái hiện tại vô hình Thiên Chúa đã tạo dựng nên trong Chúa Kitô sống lại: ngay bây giờ Ngài là Kyrios; và bởi đó, lời cầu nguyện tiên khởi còn giữ nguyên văn Aram trong Tân Ước là Maranatha (1C 16: 22) và Kh 22: 20 dịch: Xin hãy đến lạy Chúa Yêsu.

Nhắc lại: I. Duyệt ngang qua các sách Tân Ước (coi Tân Ước VII-XV)

II. Tìm kiếm cái cốt tủy của Tân Ước mà chúng ta đã gặp thấy trong lời tuyên tín “YÊSU KITÔ LÀ

CHÚA”.

Bây giờ, chúng ta lại khảo sát tân Ước (cách riêng Công vụ) xem với lòng tin đó các tông đồ đầu tiên đã rao giảng thế nào.

Lm Nguyễn Thế Thuấn, CSsR

(trích tài liệu giảng dạy phổ biến nội bộ)