Chương 2
Kinh thánh yêu cầu
gom gộp nhiều sự kiện
(Bài 6)
Điểm son nơi
tác-giả nói ở đây, là chuyện ông cho người đọc thấy được đường nét
méo mó/trẹo trọ nơi cốt truyện Giôna, ở Cựu Ước. Và, do bởi truyện kể được đọc lớn tiếng trước đám
đông quần chúng, khiến người nghe phải cười khẩy vào
lập-trường cứng-ngắc, đầy thành-kiến của các ông.
Người
nghe, lại cũng kháo láo với nhau về cốt truyện lạ kỳ và động-thái khôi-hài của ông Giôna trước
đám đông quần chúng. Và, ngang
qua cung cách quay ngược giòng, động-thái này còn
giúp người nghe nhận
ra tính “dị hợm” của ông Giôna
là điều lạ kỳ của những người như các
ông.
Niềm
tin có giới-hạn của ông Giôna, lại
là sự
tin-tưởng
khá ư hẹp-hòi
của các ông ấy. Và, cả đến đường lối phê-phán của ông
ta cũng có thể áp-dụng vào chính các ông ở đây.
Ông Giôna cầm gương soi, mới thấy là các
ông đã nhìn sâu vào tận mắt của chính mình. Cứ
từ từ, rồi ai nấy cũng nhận-thức được tình yêu Thiên-Chúa không
có giới-hạn.
Và, vòng tay ôm của Ngài sẽ không bị hạn-chế bởi những
cái khoác tay của các ông bao giờ. Huệ-lộc từ Chúa sẽ
không bị đóng khung hoặc hạn-chế bởi thành-kiến cũng
như các định-nghĩa do các ông đây tạo nên.
Bài học ông Giôna rút
từ Kinh thánh, lại cũng kêu gọi ta không chỉ sám-hối và tuân-phục thôi, nhưng còn nhận-biết
nhiều điều
khác nữa. Thành-kiến, đã dựng nên bức tường thành vây-phủ
mọi người qua
cảm-giác an-toàn do Chúa trao ban sự sống cố-định
ở một chỗ, nhờ
đó ta biết đường tăng-trưởng với những người
cởi mở hoặc bén nhạy.
Những người như thế, có khả-năng phản-ánh tính bao
gộp vô hạn-định của Chúa và lời Ngài mời gọi không cố ý ngăn chặn/gạn lọc như Tin Mừng Mátthêu từng viết lên lời Đức Kitô mời
gọi mọi người, như Kinh Sách từng ghi chép:
“Tất cả hãy đến với tôi.” (Mt 11: 28)
Lời mời gọi “bao gộp
mọi chuyện”, là di-sản của Hội-thánh chủ-trương
dù người
được mời có quan-tâm những chuyện như thế hay không. Mọi
ủy-thác thánh-thiêng, là phần nảy
sinh còn rất sớm từ truyền-thống Kitô-giáo như Tin Mừng Mátthêu vẫn cứ bảo:
“Các ngươi hãy đi thâu
nạp môn đồ khắp muôn dân,
Thanh tẩy
chúng, nhân danh Cha và Con và Thánh Thần,
dạy họ
tuân giữ mọi điều Ta đã truyền cho các ngươi.”
(Mt 28: 19)
Và thánh Phaolô lại cũng thêm:
“Không gì có thể tách rời
chúng ta
khỏi lòng
mến của Thiên Chúa
trong Đức
Kitô Giêsu, Chúa chúng ta.”
(Rôma 8: 39)
Cũng có thể,
cụm-từ
“Không gì” đây mang ý-nghĩa
là: “chẳng có gì hết”, tức: không ‘khác-biệt’ về niềm tin, không ganh
đua về giá-trị, không mang nặng động-thái hoặc hành-vi
dục-tình, cũng
chẳng có
gốc nguồn sắc-tộc hoặc chủng-loại
nào cả. Không gì cả và cũng chẳng có gì hết. Tự-vựng đây,
mang nặng phẩm-chất tuyệt-đối vốn đòi ta gom gộp
lại. Ngay
Phaolô thánh nhân cũng ghi-nhận
điều tương-tự trong thư gửi giáo-đoàn Côrinthô, như sau:
“Trong Đức Kitô,
mọi người cũng sẽ được tác-sinh.”
(1 Cor 15: 22)
Chắc chắn, tự-vựng “mọi người” nói ở đây đã định-vị tất cả mọi người, không loại trừ ai.
Ngang qua nhiều thế kỷ, Giáo hội phải tự mình
phấn-đấu kêu gọi mọi người hãy gìn giữ sự gom gộp này, cho nguyên vẹn.
Đoạn
đầu lịch-sử Đạo, các vị mới hồi-hướng trở về với cộng-đoàn nhà Đạo, nhưng vẫn không
được nghênh-tiếp cho đúng cách. Con đường dẫn đến Đức Kitô khiến mọi người cứ tưởng
là đường độc-đạo dẫn mọi người đi vào lề-luật của Do-thái-giáo. Chính ông Phêrô
là quán-quân theo nguyên-tác này. Ông Phaolô thì khác. Ông từng thách thức Phêrô
thánh-nhân dựa vào danh tánh Đức Kitô và sự khích-bác giữa hai vị thánh này
cũng mãnh liệt không ít.
Sự
khích-bác vang rền này, lại được tác-giả thư Galát và sách Công vụ ghi chép hầu
tỏ cho thấy: ông Phaolô đã toàn thắng. Và, Giáo-hội lại cũng ra khỏi cung lòng
Do-thái-giáo đi vào với đế quốc La Mã, ngang qua diện-tích rộng rãi, đa-dạng gom
gộp trong một chuyển-động đi vào một phổ biến, rất trải dài. Người Phương Tây khi
ấy, coi đó là chuyện quan-trọng khi nhận ra rằng: người đầu tiên cảm thấy vết hằn
in nơi thành-kiến của Giáo-hội còn xuất hiện nơi bậc tiên tổ của chúng ta, tức:
các vị vẫn được coi là “Dân ngoại”.
Các
ngài không là đối tượng duy-nhất của thành-kiến. Giáo hội, trải dài qua lịch sử
ngàn năm, từng nhận ra một Đức Chúa vốn khước từ/buông bỏ những gì Giáo hội từng
bỏ và từng buông. Trong hầu hết ví-dụ, chính sự ngu-dốt là mồi ngon nuôi dưỡng
thành-kiến hết mực. Những gì Giáo hội không am-tường, đều bị buông bỏ. Nhiều thế-kỷ
trôi qua, vậy mà phụ nữ vẫn không được coi là thành-viên Giáo-hội mà chỉ là
“nhân vật phụ-thuộc” thôi.
Những
người có nguồn gốc sắc-tộc và tình-trạng kinh-tế khác-biệt đã khiến họ bị coi
là “người ngoại quốc” tức ngoài cuộc, bị đày ải xuống hành lang Giáo hội nên chỉ
được phép phục-vụ qua vài trò phụ-thuộc, mà thôi. Tại miền Nam Carolina, vào
năm tháng đầu của thế kỷ thứ hai mươi, các nhà lãnh-đạo Giáo hội Êpiscopal đã từng
hăng say và miệt mài tranh-luận xem người da màu có tính “người” đủ để được tấn-phong
ủy-thác làm phó giám-mục phục-vụ những chuyện mang “tính sắc màu” không. (*3)
Mọi người thuộc đủ loại sắc-tộc đều là nạn-nhân của Giáo hội có thành-kiến, cố-chấp. Các vị ở lề trái từng bị các vị lãnh-đạo Giáo hội gọi là “con cháu sự ác”. Những người tự-tử đều bị chối-từ không được phép chôn cất bên trong tường thành của nhà thờ. Bệnh tâm thần lại khiến con người khác biệt nhau và vì thế, mới hãi sợ và bị buông bỏ.
Người
ly-dị nay tái-giá cũng không được đón tiếp bước vào bàn thánh các nhà thờ do bởi
họ đã không tuân giữ lời thề khi kết hôn đều bị coi như đã mắc lỗi/tội gần như
khó tha thứ. Từng biến-cố tiếp theo biến cố, mỗi vấn-đề theo sau các vấn đề,
ngang qua lịch sử Giáo hội, động-thái của ông Giôna lâu nay vẫn là thái-độ của
Giáo-hội.
_________________________________________________________
(*1) Từ nay, các chữ viết tắt B.C.E., C.E.
và A.D. được hiểu là trước Công nguyên
(*2)
X. các sách Ezra và Nêmêhia ở Kinh thánh Do-thái-giáo.
(*3) X. The Journal of the Diocese of South Carolina, Episcopal Church,
1915-1930)
Tình
yêu của Chúa vẫn được hiểu và duy trì do bởi những người nói về Chúa cho thế-giới
của những người cũng cho đi và duy trì tình yêu của họ.
Trong
những lần quét dọn lịch sử, các rào cản duy trì sự loại trừ/bỏ rơi lâu nay vẫn
bị thách-thức phải gỡ bỏ ngày này qua tháng nọ vì sự hiểu biết tình yêu của
Chúa sâu sắc hơn bao giờ hết, một tình yêu mạnh đủ để có thể thách-thức những
thành-kiến hằn in nơi Kinh Sách. Bên ngoài mức độ sảng khoái của đời sống
nhân-loại, vẫn luôn có một thứ Ninivê mời
gọi mọi người chúng ta bỏ qua mọi hãi sợ mà mở lòng ra với nhân-loại có mặt nơi
những người ta từ khước.
Ninivê
hôm nay, vẫn thu hút mọi người trong cuộc sống của những ai không xứng-hợp với loại
định nghĩa hạn-hẹp của Giáo hội về đạo-đức tính-dục. Những người như thế, nay
đã lộ-diện nơi thể-chế đạo-giáo bằng các đáp-trả tương-tự như ông Giôna từng đối-chất
với người dân Ninivê.
Tôi
luôn tin tưởng rằng: Đức Chúa đang mời gọi Giáo hội hôm nay hãy đi đến với những
người như thế, nam cũng như nữ, để rồi Ngài có thể mặc-khải cho Giáo hội của
Ngài thấy được những gì Thiên Chúa từng tỏ dấu cho ông Giôna hiểu. Ngài vẫn
luôn như thể bảo rằng: tình yêu và sự chuẩn thuận của Chúa không khi nào bị tắc-nghẽn
do bởi các hạn-chế xuất từ tình yêu và sự ưng-thuận của con người.
(còn
tiếp)
Gm John Shelby Spong
biên-soạn
Mai
Tá lược dịch.
No comments:
Post a Comment