Tôi cứ tưởng bây giờ tôi đã chết,
Trước dung nhan Thượng Đế xét tội công.
Xin tha thứ bao tội lỗi chất chồng,
Những chối bỏ khinh chê người tật bệnh.
Kẻ già nua, thơ trẻ Ngài truyền lệnh,
người bơ vơ hèn mọn chính là Ta.
(thơ Nguyên Đỗ)
Bơ vơ - hèn mọn. Tật bệnh - Lũ trẻ thơ. Và, người nữ phụ chất chồng nhiều tội lỗi, Chúa thứ tha. Chúa tha, Ngài thẩm định mọi việc không tính quá khứ, hệ lụy. Mà, do biết từ bỏ những gì lôi kéo người người xuống bùn đen. Bùn đen hôm nay, mon men đến gần với Chúa, để được thứ tha. Tin Mừng cho thấy diện mạo hai nhân vật: một là Biệt Phái tên Simôn, người kia là nữ phụ gọi tắt tên Maria. Biệt Phái, theo ngôn ngữ Do Thái, là “người tách riêng”. Vào thời Chúa, nguời Biệt Phái rất đông. Đông đến 6 ngàn người. Họ ở rải rác trên toàn cõi Palestin.
Hôm nay, Biệt Phái Simôn mời Đức Kitô đến nhà, phải chăng để huênh hoang khoe chòm xóm: mình quen lớn. Hay, chỉ muốn thách thức thái độ và lời dạy của Đức Kitô, thôi? Điều này, không rõ. Nhưng, chúng ta đều biết, Đức Giê-su không chọn người để đến thăm. Ngài nhận lời đến với người giàu - kẻ nghèo, dù Biệt Phái. Với giới kinh sư, thu thuế, và người phạm tội, rất đáng ghê. Vào nhà Biệt Phái Simôn, ta thấy dường như ông ta cố ý để ngỏ cửa, và tiếp khách rất hời hợt như muốn đặt Đức Kitô vào tình trạng lng tng, khĩ xử. Cửa vẫn để ngỏ, khiến người nữ phụ tội lỗi dễ đi thẳng vào bên trong căn nhà để được gặp Đức Chúa. Dù không đuợc mời, nhưng chị vẫn đến. Chị đến, để xem Đức Kitô đối xử thế nào với đám nguời phạm lỗi, những ngoại tình.
Cử chỉ của người nữ phụ tội lỗi, những nào: xa tóc, đổ dầu thơm lên chân; rồi còn, hôn chân Chúa và khóc lóc, làm đẫm ướt chân Ngài. Cảnh tượng này có lẽ đã gây xúc phạm đối với những người công chính hiện diện, hôm ấy. Trình thuật kể chi tiết như thế, là để: nêu lên hai thái cực của hai loại người mắc lỗi. Hai thái cực này có thể gây khó chịu cho nhân vật chính được mời, là Đức Kitô.
Lỗi của người Biệt Phái tên Simôn, là: tuy mời Đấng Thiên Sai Đức Chúa, nhưng ông lại không làm thủ tục xã giao đúng với qui cách của nhà chủ, tức là: ông ta đã không rửa chân, không ôm hôn hoà bình, không đổ dầu lên tóc, cả đến cử chỉ sám hối - ăn năn, cũng không. Cảnh trí trong truyện, còn dẫn đến tình huống gay hơn: khi Chúa quay về phía người nữ phụ từng phạm lỗi khi trước, Ngài nói:
“Tội của chị nhiều thật đấy, nhưng đã được tha;
bằng chứng là chị đã yêu mến nhiều.” (Lc 7: 47)
Trình thuật Phúc âm, ngay từ đầu cho thấy: các xử sự của Đức Kitô rất nhẹ nhàng, tự do và an bình. Ngài chẳng tỏ dấu hiệu gì là bất an, hoặc lúng túng. Chẳng ra lệnh cho người nữ phụ ngưng ngay các hành vi dễ gây ngộ nhận, như thế. Bởi, với người đời, chị luôn luôn bị coi là người tội lỗi, mà lại dám có cử chỉ khiếm nhã, với Đấng Hiền Từ, Yêu Thương là Đức Kitô, sao? Thay vì nổi giận hoặc ngượng ngùng trước những động tác hơi xỗ sàng ấy, Đức Kitô đã không khiển trách chị; trái lại, Ngài tuyên bố: tội của chị đã được tha. Tuyên bố như thế, chẳng phải là: Chúa muốn chứng tỏ quyền uy Ngài có thể tha tội. Nhưng, qua hành động ấy, Ngài muốn nói với mọi người, rằng: lòng tin-yêu và sự hối cải của người phạm lỗi đã đem lại cho họ sự thứ tha. Tha thứ ấy, nay được thể hiện qua việc đổ tràn tình thương yêu tiếp diễn ngay sau đó.
Tình yêu và tội lỗi, hai điều không thể đi chung, cùng sống tương hợp với nhau. Càng không thể hiện diện trong cùng một nhân vị được. Nhưng ở đây, người nữ phụ đã bày tỏ lòng chị tin-yêu Đức Chúa thật sự, nên cũng vì tình thương ấy, mọi lỗi phạm của chị đã trở thnh những sơ xuất mình làm trong quá khứ. Hiện tại, khi được thứ tha, tâm hồn chị đã trở nên trong trắng. Rất nhiều. Xem như thế, tình thương yêu xóa bỏ được mọi tì vết, dù rất lớn. Trong quá khứ. Quá khứ, khòng còn là điều quan trọng. Nhưng hiện tại, mới cần quan tâm.
Thời nay, người đời vẫn thường chú trọng đến những gì người khác đã làm trong quá khứ. Vẫn cứ chụp lên đầu những người làm điều sai quấy bằng các nhãn hiệu/tên gọi rất khắt khe. Dù, họ đã biết đổi thay. Khắt khe quá, khiến đương sự dù có muốn, cũng không thoát khỏi các tiếng xấu về các lỗi phạm, thời quá khứ. Và cứ thế, tiếng xấu cứ đeo bám họ suốt chuỗi ngày còn lại. Với Đức Chúa, quá khứ tội lỗi không còn là vấn đề. Điều Ngài quan tâm đến là: Biết hối hỗi. Và, từ nay không làm như thế nữa.
Trong tâm tình này, tay trộm treo cạnh Chúa trên đồi cao hôm ấy, cũng đã ý thức. Anh biết kêu gọi tình thương Chúa tha thứ. Nên, được Chúa hứa cho về với Ngài, nơi cõi phúc. Nhiều người có thể cho đây là chuyện bất công, Chúa đã làm? Nhưng hãy nhớ rằng: ý niệm công bằng của Chúa, không là sự công bằng mà trần gian chúng ta vẫn thường hiểu. Cứ thử hỏi: nếu Chúa không tha thứ; không đặt nặng mọi hành vi ta làm trong hiện tại, thì e rằng người người sẽ không khỏi lúng túng về các lỗi phạm thời đã qua của mình.
Đây cũng là tư tưởng chính trong bài đọc 1. Nếu chỉ kể những việc mình làm trong quá khứ thôi, thì Đavít sẽ là tay tội phạm tày trời. Hết cướp vợ người khác, lại giết người không gớm tay, không buông tha cả những đầu xanh vô tội. Nhưng, Đavít đã biết sám hối và thay đổi, nên được Yavê Thiên Chúa thứ tha. Nhờ sám hối và đổi thay, Đavít đã đi vào vòng tay ơm thương yêu của Đức Chúa. Đúng như lời Nathan nói với ông:
“Về phía Đức Cha, Người đà bỏ qua tội của ngài.” (2Sm
Một lần nữa, Thiên Cha cho thấy: Ngài muốn cải hóa những người tội lỗi, chứ không xử phạt. Xử phạt là hành vi hủy hoại. Đức Chúa không bao giờ muốn hủy hoại, một ai. Thứ gì. Ngài chỉ muốn mọi người trở nên một. Một thân mình. Một cộng đoàn yêu thương. Cộng đoàn biết sống hài hoà, bình an. Rất an bình trong nội tâm.
Tư tưởng này, thánh Phao lô cũng bộc bạch ở bài đọc 2. Tất cả mọi người hãy củng cố niềm tin vì đã có tình thương yêu tha thứ của Đức Chúa, ở với mình:
“người được nên công chính không phải nhờ đã làm những gì luật dạy, nhưng nhờ tin vào Đức Kitô.” (Gl 2: 16).
Đó chính là khác biệt giữa lối hành xử của Simôn ông Biệt Phái và Maria, người nữ phụ đầy tội lỗi.
Hôm nay, tất cả mọi người, công chính cũng như tội lỗi, nhờ có được niềm tin và sự thương mến nơi Đức Chúa, nên đã được cứu rỗi. Tin, không là động thái của tri thức. Tin, cũng không phải là mớ tín điều mà mọi người cần phải giữ. Nhưng, trước hết và trên hết, tin chính là hành động của những người biết yêu thương. Biết tin tưởng vào điều gì. Vào người nào.
Nếu agapè (lòng mến) là ngôn từ chỉ định tình Cha thương yêu ta, thì pistis (lòng tin), là con đường để ta đáp lại tình yêu thương ấy. Ta không thấy được Chúa, cũng không bao giờ biết được Ngài, nhưng vẫn tin vì đã dựa vào các trình thuật/truyện kể, nơi Phúc Âm. Ở nơi đó, Đức Chúa đến với ta qua xác hèn phàm trần bằng xương bằng thịt, của Đức Kitô. Chính nhờ đó, ta có được bước dài củng cố lòng tin mà dung nạp trọn mình ta cho Ngài chăm nom, thương mến. Tựa hồ như người nữ phụ tội lỗi đã làm, ngày hôm nay. Và, như thánh Phaolô khuyên nhủ, niềm tin vào Đức Kitô đã cải hoá cuộc đời của ta.
Cũng giống như thánh Phaolô, luật lệ không còn mang ý nghĩa gì, đối với ta. Luật lệ, sẽ không là chuyện cần thiết phải có, một khi cuộc sống của mọi người đã có tình thương yêu hướng dẫn. Những ai thật sự yêu thương, đều chẳng bao giờ làm điều sai quấy, ác độc. Dù họ có thể vi phạm những chấm phết của luật lệ. Và, khi đã yêu, thì luật lệ tự khắc sẽ được tuân thủ. Nói khác đi, nếu chỉ giữ luật mà không yêu thương, thì kết cuộc cũng sẽ đưa đến những hậu quả thảm khốc, không ngừa trước. Chính vì thế, thánh Phaolô -người Biệt Phái hăng say bắt người phạm luật Do Thái thuở trước- đã biết từ bỏ luật lệ của nhóm mình để trở về hiến tặng trọn đời mình cho Đức Kitô. Và khi đã hiến trọn chính mình, thánh nhân dám nói lên câu để đời, rằng:
“Tôi sống, nhưng không còn là tôi nữa, mà là Đức Kitô sống trong tôi.”
(Gl 2: 20).
Và hôm nay, cuộc sống và lời rao giảng của thánh nhân đã trở thành gương sáng, cho ta theo.
Trong dõi theo những vị trước-kia-đầy-những-tội-nay-cải-hoán-trong-yêu-thương, ta cùng nhà thơ hôm nào, ngâm lời thơ tự do muôn thuở, rằng:
“Tiếng kêu la kinh cầu
Những thế kỷ chờ đợi
Tôi thèm sống như thèm chết
Giữa hơi thở giao thoa
Ngực cháy lửa
Tôi gọi khẽ
Em Hãy mở cửa trái tim
Tâm hồn anh vừa sống lại thành trẻ thơ
Trong sạch như một lần sự thật.”
(Thanh tâm Tuyền – Phục Sinh)
Sống lại thành trẻ thơ, là sống cuộc đời đã đổi mới. Đổi từ người chỉ biết có luật lệ sang thành người biết yêu thương. Đó mới là sự thật. Sự thất rất trong sạch. Rất Phục Sinh.
Lm Richard Leonard sj
Mai Tá diễn dịch
(Xem thêm các bài cùng một dạng, xin mời vào
No comments:
Post a Comment