Ngày nay việc
sắp xếp chỗ ngồi trong các bữa tiệc đã được quí vị chủ tiệc hay quản tiệc lo lắng
thật chu đáo, vì thế việc tranh dành chỗ ngồi ít khi xẩy ra. Tuy nhiên, việc dành
giật địa vị trong xã hội không thiếu; trái lại càng ngày càng tăng; nhất là tại
các nước chậm tiến khi mà uy quyền được củng cố và bảo vệ bởi quyền lực mà quên
đi cách thức phục vụ. Hơn thế nữa, thái độ khúm núm và sợ sệt của bàn dân thiên
hạ khiến cho những người có quyền lại càng thêm hống hách hơn.
Trong bài Tin
Mừng hôm nay, Đức Giêsu đã chứng kiến một hoàn cảnh thực tế đang xẩy ra trước
mắt Người. Người ta chen lấn nhau để tìm chỗ ngồi. Thấy thế, Đức Giêsu đã dùng dụ
ngôn để khuyên chúng ta hãy sống khiêm tốn qua Lời Người phán như sau: “Phàm ai
tôn mình lên sẽ bị hạ xuống, và ai hạ mình xuống sẽ được tôn lên.”
Vẫn biết rằng
ai sống khiêm nhường thì được nhiều người quí mến, và con người thích kết bạn với
những ai có lối sống khiêm nhường hơn là kiêu căng. Nhưng trên thực tế thì số
người có lối sống khiêm nhường thật ít nếu so với những người kiêu căng. Và sống
khiêm tốn là lối sống thật khó khăn; bởi vì cuộc sống của chúng ta chịu ảnh hưởng bởi một nền văn hóa mà trong đó, người ta cho
rằng giá trị con người được đo và đánh giá trên năng lực và khả năng mà người
đó có thể kiểm soát được.
Đầu tiên, xin
mời anh chị em nhớ lại bài học về nhân đức khiêm nhường mà chúng ta đã học
trong các lớp luân lý năm nào. Chúng ta biết rằng khiêm nhường gắn liền với thân
phận của con người. Tự nguyên thủy, con người ý thức mình bởi đất mà ra và sau
cùng cũng trở về đất bụi. Vì thế, khiêm tốn là chấp nhận một sự thật về than phận
thụ tạo của con người. Chúng ta cho dù phát minh ra nhiều sự, nhưng không bao
giờ thay quyền của Đấng sáng tạo được. Sự hiện diện của chúng ta dầu sao cũng chỉ
là một món quà của Đấng sáng tạo dành cho vũ trụ này. Những gì chúng ta mang đến,
các nỗ lực chúng ta đóng góp sau này cũng chỉ nói lên bổn phận phải chu toàn để
hoàn tất nhiệm vụ đã được sai phái. Đã như thế, thì con người dựa vào đâu mà
kiêu hãnh.
Nói một cách khác, khiêm tốn là thái độ sống
mà chúng ta cần có để đối diện và chấp nhận các giới hạn của bản thân mà nhận
ra sức mạnh, quyền năng và Lòng Thương Xót của Thiên Chúa đang hoạt động trong
mình; để rồi trong thân phận yếu đuối của một thụ tạo, chúng ta sẵn sàng đón nhận
sự giúp đỡ của nhau mà hoàn thành nhiệm vụ. Như thế, chúng ta có gì để kiêu
căng. Tất cả là hồng ân được ban tặng và sự trợ giúp của tha nhân.
Sau cùng,
khiêm nhường là một trong những nhân đức
mà người tín hữu cần trau dồi và thực hành trong cuộc sống. Nói như thế, có
nghĩa là người tín hữu sẽ không bao giờ là người tín hữu chân chính nếu không sống
khiêm nhường.
Trước khi bước
sang phần thứ hai của bài Tin Mừng, chúng ta cùng theo dõi một sự kiện có thật
xẩy ra tại một xứ đạo thuộc Địa Phận Long Xuyên cách đây khoảng 50 năm. Sự kiện
này xẩy ra vào ngày lễ mở tay của tân linh mục. Trong khi mọi người đang sắp xếp
chỗ ngồi cho quan khách đến tham dự thì bỗng nhiên qua loa phóng thanh mọi người
nghe giọng cha xứ đang yêu cầu bà cố Giả ngồi lui vào bên trong để nhường chỗ
cho thân mẫu của linh mục bước vào đầu ghế.
Số là hoàn cảnh
của tân linh mục cũng thật đáng thương. Ông cố mất sớm. Gia đình chỉ còn lại
hai mẹ con. Gia đình túng thiếu. Cậu lại hiếu học và chăm chỉ nên nhiều người
thương. Trong xứ đạo, có gia đình bà kia tên là Giả, thuộc hạng giầu có, cuộc sống
sung túc đã giúp đỡ ngài trong hành trình tu học. Ai trong xứ cũng đều biết việc
này.
Trong ngày trọng
đại như thế, cả xứ được hãnh diện chứ không riêng gì gia đình cha. Trong niềm
vinh dự đó, mọi người cảm thấy lâng lâng, bà Giả nhà ta cũng có tâm trạng như
thế, nên dường như cũng hơi bị bốc quá. Trong khi đó, mẹ của tân linh mục lại
quá âm thầm, cứ thu mình vào trong góc nhà thờ, với cỗ tràng hạt trên tay để cầu
nguyện cho con đường Thập Giá của con mình.
Gần đền giờ cử
hành Thánh Lễ mà cha xứ không thấy bà cố đâu, mới sai các chú giúp lễ đi kiếm
và mời bà cố lên. Lúc đó thì bà mẹ nuôi tên Giả mới được cha xứ để ý và thấy bà
đang ngồi vào vị trí của bà cố thật nên đã dùng loa mời bà cố Giả về vị trí đã
được định sẵn, để nhường chỗ cho bà cố, thân mẫu của tân linh mục, đang khúm
núm bước vào chỗ ngồi. Truyện kể có thật, minh họa và cảnh báo cho những ai thích
xum xoe, tự bốc mình lên. Bà cố Giả, người giả, vật giả đang hiện diện chung
quanh mình. Đừng có hợm mình kẻo bị lôi xuống!
Trở lại bản
văn Tin Mừng. Sau khi Đức Giêsu nói với khách dự tiệc về giá trị của lối sống
khiêm nhường. Trong phần tiếp theo, Đức Giêsu nói với người chủ tiệc. Đây lại
là một nghịch lý, một cơ hội để cuộc sống của chúng ta bị đối chất! Trong phân
đoạn này, Đức Giê-su đã dậy ông chủ tiệc và cho cả chúng ta một bài học là khi tổ
chức tiệc mừng thì hãy nhớ đến những người nghèo khó, tàn tật, què quặt và đui
mù mà mời họ cùng dùng bữa. Như thế, chúng ta mới có cơ hội bộc lộ lòng quan
tâm, tâm tình chia sẻ và thái độ sống của chúng ta đối với người nghèo nói
chung.
Theo thói đời,
vào những ngày lễ nghỉ, sau khi tham dự các nghi thức tế tự theo truyền thồng
và lề luật dậy bảo, chúng ta thường hay có thói quen tụ họp lại với nhau để mừng
lễ. Sau lễ là lạc, lễ lạc là một kiểu nói bình dân mô tả việc mừng lễ qua bàn
ăn. Dĩ nhiên, không ai mừng lễ một mình. Chúng ta thường mời thân nhân hay bạn
bè đến chia vui.
Dựa vào cách xử
thế của đời thường, chúng ta có thói quen mời những người cùng chí hướng, những
người bạn có thể cùng nhâm nhi và chia sẻ vui buồn cho nhau. Nói chung, họ là
những con người mà chúng ta có thể tương tác được. Không ai thiều khôn ngoan và
sáng suốt khi mời những người khách dự tiệc mà chúng ta nghĩ là họ sẽ tạo nên
các xung đột và có thể làm cho bầu khí của bữa tiệc mừng trở nên nặng nề, đôi
khi trở thành căng thẳng và có thể mất hòa khí nữa. Tinh thần của bữa tiệc tùy
thuộc vào thái độ và cách cư xử của người dư tiệc.
Ai trong chúng
ta đều muốn có những người bạn tốt. Đức Giêsu không khắt khe đến độ chê trách
việc làm của chúng ta như thế là sai. Tuy nhiên, lối sống mà Người muốn các môn
đệ của Người và các tín hữu phải có gì khác hơn người thường. Chúng ta là dòng
giống được tuyển chọn nên cũng cần chọn lọc cách sống giống như Chúa. Con Chúa
mà không giống Chúa thì giống ai!
Người đã đến
làm bạn với những người tội lỗi, đồng bàn, cùng ăn cùng uống với họ, cứu giúp
những ai đui mù, què quặt, những người không xứng đáng, bị xã hội và cơ cấu đạo
đời loại bỏ. Đức Giêsu không hất hủi ai, Người ôm trọn mọi người thành tâm đến
với Người. Không ai bị loại bỏ; tất cả đều được đón chào.
Với hiện tình của
thế giới hiện nay, những người bị ruồng bỏ có thể là các nạn nhân của các vụ lạm
dụng, bạo lực trong gia đình, con người tầm trú, những người bị giai cấp chủ
nhân bóc lột, các đứa trẻ không nơi nương tựa, những người thất nghiệp, những
người bị các chứng bịnh về thể xác và tinh thần hành hạ… Họ đang chờ bàn tay và
lời mời của chúng ta. Lẽ dĩ nhiên, chúng ta cần có sự khôn ngoan trong việc chọn
lựa khách mời. Không ai lại đi mời những người có con tim thù hận, sẵn sàng làm
ngòi nổ để khủng bố và giết hại người khác, đến tham dự tiệc.
Lời Chúa đòi hỏi
nhiều hơn nữa. Dĩ nhiên, chúng ta phải chịu trách nhiệm về lời mời của chúng ta
sao cho khách dự tiệc được vui lòng. Nhưng huấn lịnh của Đức Giêsu trong bài
Tin Mừng hôm nay cũng không bị bỏ sót và quên lãng. Thân phận của ‘hạng người
nghèo mà chúng tôi liệt kê nói trên’ được Thiên Chúa của Đức Giêsu quan tâm đặc
biệt. Đức Giêsu dậy bảo rằng lòng từ bi và nhân hậu của Thiên Chúa đổ xuống
trên chúng ta là một động lực cấp bách thúc đẩy chúng ta ra đi hoàn tất sứ mạng
đã được trao phó hầu đem lại hạnh phúc và một lối sống tốt đẹp hơn cho tha
nhân.
Đến đây, như
những khách dự tiệc và nhất là trong trách nhiệm của người quản tiệc, chúng ta
cần thành thật thú nhận với nhau rằng không mấy ai trong chúng ta đã sống được
lời khuyên của Đức Giê-su trong bài Tin Mừng hôm nay.
Gương khiêm tốn
của Đức Giêsu, đấng đã hạ mình thẩm sâu cho đến độ bằng lòng đón nhận mọi khổ
đau, ngay cả sự chết trên Thập Giá. Với việc hạ mình cho đến chết như thế, Đức
Giê-su đã bộc lộ lòng vâng phục của Người, để rồi Thiên Chúa Cha đã siêu tôn
Người vượt trên mọi danh hiệu. Qủa thật gương tự hạ trong vâng phục của Đức Giêsu
luôn là một thách đố muôn đời cho chúng ta. Chúng ta luôn thiếu sót. Chúng ta
không bao giờ có thể hoàn thành tốt yêu sách mà Chúa nói trong bài Tin Mừng hôm
nay. Chúng ta cần để cho sứ điệp của Lời Chúa hôm nay chất vấn và đổi mới trong
suốt hành trình của cuộc sống.
Chính trong việc
tự hạ theo gương Đức Giêsu, chúng ta có thể mở ra để đón tiếp mọi người, không
loại trừ một ai; đặc biệt những ai tàn tật, đui mù, khổ đau và nghèo đói sẽ được
chúng ta quan tâm hơn; vì theo như Lời Đức Giêsu đã hứa thì họ là những người sau
này sẽ đón tiếp chúng ta trong nhà Cha trên trời.
Lm Giuse Mai Văn Thịnh, DCCT
03/9/2019
No comments:
Post a Comment