Mái Tá diễn dịch
Hôm ấy, có tiệc cưới tại
Ở đó có đặt sáu chum đá dùng vào việc thanh tẩy theo thói tục người Do thái, mỗi chum chứa được khoảng tám mươi hoặc một trăm hai mươi lít nước . Đức Yêsu bảo họ: “Các anh đổ đầy nước vào chum đi!” Và họ đổ đầy tới miệng. Rồi Người nói với họ: “Bây giờ các anh múc và đem cho ông quản tiệc.” Họ liền đem cho ông. Khi người quản tiệc nếm thử nước đã hóa thành rượu ( mà không biết rượu từ đâu ra, còn gia nhân đã múc nước thì biết), ông mới gọi tân lang lại và nói: “Ai cũng thết rượu ngon trước, và khi khách đã ngà ngà mới đãi rượu xoàng hơn. Còn anh, anh lại giữ rượu ngon mãi cho đến bây giờ.” Đức yêsu đã làm dấu lạ đầu tiên này tại
“Viết trọn năm dài trên vách đá,
bốn bề lá đổ ngợp hơi thu.”
(thơ nguyễn Bính)
Đất đá, đâu có là người tình của thời gian. Mà sao, thời gian vẫn tìm cơ ngơi, trên vách đá. Để rồi, lá đổ ngợp hơi thu. Vách đá - thời gian, dù có là nhân tình của ta và của người đi nữa, thì cả người lẫn ta cũng chẳng tin vào đá đất, lẫn trăng sao. Và, niềm tin ấy, dù bốn bề lá đổ vẫn không có nghĩa: sẽ ngợp hơi thu. Thậm chí, có khi ngợp cả Thần Khí của Đức Chúa, nữa.
Từ ngàn xưa, đất đá trăng sao và nhà thờ ít có quan hệ hỗ tương. Ít nên duyên dài ngợp hơi Thần Khí. Nhưng, kiến trúc nhà thờ vẫn hằn-in dấu vết của thời gian. Vẫn “ngợp hơi thu” của Thần Khí Chúa. Thực tế chứng tỏ: trải nhiều năm tháng mãi đến thế kỷ thứ 9, các nhà thờ bằng đất đá ở Châu Âu được xây cao hơn, thiết kế dài rộng hơn trước, rất nhiều. Cũng thế, nền thần học Đạo Chúa cũng có nhiều bước tiến quan trọng trong nhận thức về “năm dài trên vách đá”. Cũng “đổ ngợp những hơi thu”. Cũng “bốn bề lá đổ”, rất thương yêu.
Tựa công trình dựng xây, các kinh sĩ nhà Đạo đã kiến tạo một nền thần học “kính nhi viễn chi” xa vời, nhiệm nhặt. Đặt con người vào vị trí ngày càng rời xa với Đức Chúa, cũng rất nhiều. Đấng Nhân Hiền bất tử - vô hình vẫn cứ ngự ở nơi xa, trên non cao vời vợi chẳng ai lui tới. Và, các nhà thần học lẫn kiến trúc, dù cố gắng nâng cấp đất đá - nhà thờ cách nào đi nữa, vòng tay thân tình nhà Đạo cũng vẫn chẳng được gần gũi, với Đức Chúa. Còn xa hơn, khi “Nhà Tạm” Chúa ngự, vẫn xa rời tầm tay ôm, đầm ấm. Vẫn khiến con dân ngại ngần, đến ghé thăm.
Một trong những sắc thái khác thường dễ nhận thấy nơi các kiến trúc của nhà thờ cổ xưa, là: “Nhà Tạm” dành cho Chúa luôn là không gian cách biệt, đơn lẻ. Trong khi đó, bàn thờ tôn kính Đức Mẹ lại dọn về gần gũi với giáo dân. Có nơi còn trịnh trọng kê tượng Mẹ ngay giữa lòng nguyện đường. Để giáo dân không quên chạy đến với Mẹ, nhiều hơn là với Chúa?
Phúc Âm hôm nay, đã có nhiều người sử dụng để xác minh cho các trào lưu khuynh hướng của nền thần học và kiến trúc “kính nhi viễn chi” nói trên. Ở đây, Đức Maria xuất hiện như người mẹ hiền, chuyên bầu cử cho hai họ nhà trai – nhà gái. Chính Đức Mẹ đã can thiệp xin Con mình, hãy vì Mẹ, mà ra tay giùm giúp. Vì, nhà đám đang lúng túng, thiếu rượu ngon đãi khách.
Ở đây, Tin Mừng thánh Gio-an đưa ra “dấu chỉ” đầu tiên về hoạt động cứu độ của Đức Chúa. Tuy chưa dự tính ra tay với chương trình, Đức Kitô vẫn thực hiện trước kế họach, để chiều ý Mẹ. Ở đây nữa, thánh sử muốn người đọc ngầm hiểu: Đức Kitô thực hiện ơn cứu độ trước chương trình dự liệu, là để Mẹ hiền được vui. Mọi người đều thoải mái. Thành thử, viết trọn năm dài trên vách đá, phải viết về niềm vui chung, của mọi người.
Đằng khác, việc biến nước thành rượu không là dấu chỉ đơn thuần cho thấy Đức Maria và Con của Mẹ thích có các buổi họp mặt ăn chơi chè chén. Nhưng, dấu chỉ nơi đây biểu tỏ Vương Quốc Nước Trời, nơi có những niềm vui lây lan. Có sự sống viên mãn, miên trường. Và, cũng ở nơi này, mọi nghiệp chướng đâu đây đã dừng lại, biến mất. Mọi khóc lóc nghiến răng, chẳng còn chỗ đứng, đã ra đi.
Càng không phải chuyện ngẫu nhiên, mà Tin Mừng thánh sử nói đến sự kiện Mẹ Hiền đã có mặt ngay buổi đầu. Ở vào buổi, Con của Mẹ làm dấu lạ đầu tiên ấy, trong cuộc đời. Xem như thế, Mẹ vẫn một lòng thủy chung với công trình cứu độ, Con của Mẹ đang thực hiện. Chương trình ấy, Mẹ đã đồng hành đến phút cuối. Trong đêm dài Núi Sọ, có thập giá kết thúc ở trên cao. Không chỉ biết bảo Con thực hiện dấu lạ, Mẹ còn hiểu: làm như thế, Con đã tạo cơ hội, để qua Mẹ, dân con Đạo Chúa biết công trình cứu độ, Con đang làm.
Với con dân Đức Chúa, tiệc Ca-na là vị ngọt cuộc sống được cử hành tại đây, ngày của Chúa. Ở đây, có “lá đổ bốn bề” vào mỗi ngày Chúa nhật. Lá của sự vui sống. Lá của cuộc tình thương yêu giùm giúp, rất thân quen. Đến với Tiệc thánh mỗi tuần, là đến thưởng ngoạn chương trình yêu thương cứu độ đầy ý nghĩa. Vượt dấu lạ. Với những người chung thủy trong quan hệ thân thương, tiệc đòi hỏi nhiều thương yêu. Và, cũng hy sinh rất nhiều. Yêu thương suốt năm dài, viết trọn trên vách đá.
Đó là sự yêu thương hy sinh cha mẹ dành cho con. Đó là lòng chung thủy, là “hơi thu” âu yếm vợ chồng dành cho nhau. Là, sự ân cần đỡ nâng bạn bè tình thân vẫn chia ngọt sẻ bùi trong Vương Quốc Nước Chúa, chốn gian trần. Và, yêu thương chính là dấu lạ chứng tỏ Đức Chúa vẫn có mặt với thế giới gian trần, mãi hôm nay.
Trong nhận định đó, mỗi khi xử đẹp với bất cứ ai, tiệc Ca-na đã lại xuất hiện. Có lắm khi, việc xử tốt chỉ xảy ra trong âm thầm, lặng câm. Và nhiều lúc, ăn ở tử tế buộc phải trả nhiều giá rất đắt, cũng chớ ngại.
Phúc âm hôm nay minh chứng: khi làm thế, ta chẳng bao giờ lẻ loi. Cả vào khi, mọi việc diễn tiến trong gay gắt phức tạp, vẫn cứ làm. Điều hệ trọng, là: hãy nên làm thế trong tin tưởng và đồng hành với Đức Maria. Đồng hành và tin rằng Mẹ sẽ hợp cùng các thánh nam nữ cầu bàu cho ta với Con Nhân Hiền như Mẹ từng làm, trong tiệc cưới.
Với quyết tâm đó, ta nối kết với hằng triệu tín hữu cùng niềm tin, khắp dân gian. Triệu người như một, ta sẽ phấn đấu để hành xử tốt hơn. Phấn đấu cùng một phương cách. Hành xử tuy khác biệt, nhưng trường kỳ. Để rồi, tất cả sẽ cùng đạt mục đích chung cuộc. Có Mẹ Hiền dẫn dắt, ta không còn lúng túng, ngại ngần. Hãy cứ hăng say tham gia đội ngũ con dân tìm đến Nước Trời. Nơi đó, mọi người khuyến khích nhau dấn thân vào cuộc sống có tình thân thương đùm bọc.
Tiệc Ca-na hay tiệc nào đó vẫn là tiệc vui chào đón hết mọi người. Tiệc vui là tiệc có những món, những tiết mục vui ngon, vào phút cuối. Và, rượu ngon đãi khách cũng đậm đà hơn. Ngon hơn với từng tuổi đời từng trải. Là tiệc vui của lễ hội hỏi cưới, người đến dự sẽ không bị ám ảnh bởi những năm dài vất vả, “viết trọn trên vách đá”. Tiệc đã vui, chẳng còn ai ngại ngần vì “lá đổ tư bề, ngợp hơi thu” nữa.
Dự tiệc Ca-na cuộc đời, ta sẽ luôn ôm trọn niềm vui chung, hãnh tiến. Niềm vui đó, người mời cũng như kẻ tham dự, sẽ hỉ hoan chén tạc chén thù. Lòng những hân hoan ca tụng cuộc đời. Ca khen như nghệ sĩ nọ bất chấp trời nắng trời mưa, luôn hát rằng:
Ô mê ly, mê ly
Ô mê ly, mê ly đời ta! (Văn Phụng)
Mê ly, không phải vì được mời dự tiệc cưới có đàn ca múa hát. Có rượu ngon vào phút chót, rất Ca-na. Mê ly, vì “đời sống bao duyên tình”. Và mê ly, vì “gió sớm đã về cùng với tiếng hát, tiếng cười”. Mê ly, vì có tiếng hát tiếng cười để ta luôn chúc tụng ngợi khen Đấng tặng cho ta cuộc sống mê ly hiền hòa, cần bảo vệ. Hãy “mê ly” mà hát cười ngợi khen, vì luôn có Đức Maria tháp tùng bàu cử, trong cuộc sống. Một đời người rất nhiều tiệc rượu, giống tiệc cưới Ca-na.
Trong buổi tiệc của lòng mến hôm nay và mai rày, chắc chắn Đức Maria vẫn yêu cầu Con Nhân Hiền của Mẹ đoái hoài thực hiện ơn cứu độ cho mọi người đến dự, tức chúng ta. Cả vị Chủ mời lẫn con dân tham dự. Tất cả đều sẽ liên hoan vui sống với Ca-na tiệc cưới. Tiệc cuộc đời.
Lm Richard Leonard, sj
Mai Tá diễn dịch
(Xem thêm các bài cùng một dạng, xin mời vào
No comments:
Post a Comment