Sau
khi Đức Giêsu đã lãnh nhận phép rửa của Gio-an tại sông Gio-đan, vào sa mạc để
chịu ma quỷ cám dỗ, Người còn lưu lại Giu-đê-a rồi mới quay về Ga-li-lê. Hôm ấy
là ngày hưu lễ. Bà con dòng họ, bạn hữu và những người dân làng Na-da-rét hội họp
đông đảo tại nơi thờ phượng chung là hội đường. Họ đã đuợc nghe về danh tiếng,
những lời giảng dậy và các việc Người làm tại các nơi khác, cho nên ai cũng háo
hức và nôn nóng muốn được nghe Người giảng. Ông phụ trách hội đường đưa cho Người
cuộn da ghi lời Kinh Thánh của ngôn sứ I-sa-ia. Người mở ra bắt gặp chỗ nói về
niềm vui của năm hồng ân, tác giả mô tả sự vui mừng của những kẻ trở về sau cuộc
lưu đày từ Babylon.
Đức Giêsu
đọc xong thì ngồi xuống như cách mà các kinh sư thường làm. Tất cả đều chăm chú
nhìn Người chờ đợi. Đức Giê-su đã tuyên bố cho họ biết rằng những lời mà ngôn sứ
I-sa-ia đã loan báo khi xưa, nay đuợc thể hiện nơi bản thân và sứ vụ của Người.
Người mạc khải cho họ biết chính Người là Đấng đuợc Thiên Chúa sai đến.
Lời của
ngôn sứ đã đuợc bắt đầu bằng lời xác nhận rằng chính Thần khí Thiên Chúa ngự
trên Người. Có nghĩa là Người đã Thần Khí Thiên Chúa để làm Đấng Được Xức Dầu
hay Đấng Kitô của Thiên Chúa. Với tư cách ấy, Người sẽ rao giảng Tin Mừng cho
người nghèo, loan báo niềm vui đuợc giải
thoát cho những ai bị giam cầm, bị trói buộc bởi gông cùm của tội lỗi và thiết
lập những nguyên tắc đem đến cho con người một sự tự do đích thật. Quan trọng
hơn cả là công bố và thiết lập năm hồng ân của Thiên Chúa nơi bản thân và sứ vụ
của Người.
Khi nói đến Năm Hồng Ân, theo thói quen chúng ta thường
hay nghĩ đến ơn toàn xá. Thật ra đây không phải là điều quan trọng, dù có hay
không cũng không làm thay đổi cuộc sống và mối dây tương quan giữa chúng ta và
Thiên Chúa. Bởi vì, mỗi giây, mỗi phút trong cuộc sống của chúng ta đều là ân sủng.
Tất cả đều là hồng ân.
Khi loan báo về năm hồng ân, Đức Giê-su muốn nhắc nhở
cho chúng ta biết đây là cơ hội để con người sống yêu thương hơn, sống tha thứ
và biết bỏ qua những nợ nần của nhau. Hãy can đảm để đổi mới cách sống: thay vì
nhìn nhau bằng cặp mắt soi mói, ghen tương, lên án hay hận thù thì hãy trao cho
nhau sự tin tưởng, lòng nhân ái và hãy thông cảm những yếu hèn, sự mỏng giòn
trong thân phận kiếp người của nhau. Vì thế, chúng ta cũng nên tìm hiểu ý nghĩa
của nó theo tinh thần của Do Thái giáo.
Một trong những đặc tính của người Do Thái là sử dụng
thời gian sao cho thích hợp, đem lại ý nghĩa cho cuộc sống. Vì thế, sau sáu
ngày làm lụng vất vả họ dành riêng một ngày để nghỉ ngơi và dưỡng sức để lấy lại
những năng lực đã hao phí trong tuần qua. Ngày đó được gọi là ngày hưu lễ. Sau
7 năm họ để ra trọn năm: năm hồng ân ban ơn toàn xá; và sau bẩy lần bẩy năm,
nghĩa là sau 49 năm, họ lại dành ra một năm, năm thứ năm mươi để cử hành một
năm gọi là “chúa của mọi ngày hưu lễ và gọi là năm hồng ân.”
Họ trù tính rằng trong một kiếp người, dù dài hay ngắn,
thì ai ai cũng có thể tiếp nhận được các đặc ân của năm đó. Trong năm ‘chúa của
mọi ngày hưu lễ’, toàn thể dân Do Thái được mời gọi tìm lại bản chất đích thực
của dân tộc mình. Họ tìm lại sự mới mẻ, trọn vẹn và tinh tuyền cũng như sự tốt
đẹp mà Thiên Chúa đã ban cho họ ngay từ những ngày đầu của tạo dựng. Họ phải
tuân thủ một cách thật nghiêm ngặt một số qui định sau đây:
1/ Ruộng đất bỏ hoang, không cầy cấy trồng trọt. Việc
này có ý nghĩa là hãy quan tâm đến đời sống của mình, vì nó còn quan trọng hơn
là trồng cấy. Họ tin tưởng vào sự chăm sóc và nuôi dưỡng của Thiên Chúa trong
thời gian này.
2/ Tất cả những ai đang thiếu nợ thì đều được tha. Việc
tha nợ nói lên chủ đích là đừng để nợ nần chồng chất từ đời này sang đời khác.
Nó cũng nhằm bảo đảm cho những ai dù vất vả suốt đời nhưng vẫn không có khả
năng trả nợ, thì được tha hết.
3/ Những ai đang sống trong thân phận nô lệ đều được
trả tự do và quyền công dân được phục hồi. Điều lệ này nhằm chống lại việc phân
chia giai cấp, vì con người được sinh ra không phải để làm nô lệ cho kẻ khác.
4/ Việc giảng dậy về sự khôn ngoan của lề luật được phổ
biến rộng rãi cho toàn dân, ai ai cũng được học hỏi về lẽ khôn ngoan. Đó không
phải là điều mà chỉ có những người thuộc thành phần ưu tú hay có địa vị mới được
lĩnh nhận mà thôi.
Mục đích mà chúng ta ôn lại cách hiểu biết của người
Do Thái về năm hồng ân, năm toàn xá giúp cho chúng ta hiểu về những điều mới mẻ
mà Đức Giê-su muốn kiện toàn qui định này. Hãy nhìn vào sứ vụ và lời rao giảng
của Đức Giêsu về Nước Thiên Chúa, chúng ta nhận thấy tất cả lề luật của đạo Do
Thái, đặc biệt là các qui định về năm hồng ân đã được kiện toàn và trở nên sống
động hơn.
1/ Đức Giêsu đã khuyên bảo những người theo Người hãy
tin tưởng và phó thác vào quyền năng của Thiên Chúa, Đấng chăm sóc cho chim trời
được mau lớn và hoa huệ ngoài đồng mau trổ bông; mặc dù chúng không gieo cũng
như không gặt và hoa huệ thì không làm lụng cũng không kéo sợi. Còn mạng sống của
chúng ta còn không quí giá hơn chúng sao. Hãy tin tưởng vào sự chăm sóc và dưỡng
nuôi của Thiên Chúa.
2/ Trong Kinh lậy Cha thường được gọi là bản tóm lược
công trình loan báo Tin Mừng. Đức Giêsu đã truyền dậy là hãy tha thứ cho những
ai mắc nợ mình, vì chính mình cũng đã được tha thứ trước.
3/ Người đã đến để phục vụ chứ không phải để được phục
vụ. Qua lời giảng dậy và gương sáng về việc phục vụ, Đức Giêsu muốn phá hủy chế
độ chủ nhân và tôi tớ, hạ bệ kẻ ăn trên ngồi trốc. Nơi Người chỉ có ban phát và
chia sẻ cuộc sống cho nhau mà thôi.
4/ Người còn dậy chúng ta hãy cho đi những gì ta có,
vì chúng ta đã không xin mà vẫn được ban phát. Đừng bao giờ coi Nước Thiên Chúa
như gia sản của riêng mình, vì Nước đó đã được ban tặng cho tất cả mọi người,
không ai có đặc quyền ôm giữ Nước Thiên Chúa cho riêng mình.
Mặc dù Đức Giêsu là người Do Thái, nhưng không vì thế Người
bị trói buộc bởi các qui định theo chu kỳ 50 năm mà luật Do Thái đã ấn định về
‘năm toàn xá, thời đại hồng ân’. Nhưng, ngay tại Na-da-rét, khi bắt đầu sứ vụ,
trong bài giảng khai mạc hôm nay, Người đã công khai loan báo về hoạt động của
Thần Khí Thiên Chúa, Đấng đã xức dầu tấn phong để Người công bố về năm Hồng Ân
của Thiên Chúa.
Thời đại của Hồng Ân đã được loan báo bởi các ngôn sứ
xưa kia, nay được ứng nghiệm nơi sự hiện diện của Người. Thời đại đó không còn
chỉ dành riêng cho người Do Thái, nhưng cho mọi dân tộc trên thế giới. Hơn thế
nữa, Người không chỉ là dấu chỉ của Hồng Ân, mà còn là ‘Con Người Hồng Ân’. Tất
cả những ai đã gặp Người đều cảm nghiệm được điều đó. Bằng chính cuộc sống cũng
như các lời giảng dậy, Đức Giêsu đã là Tin Vui cho người nghèo, những kẻ thấp cổ
bé miệng, bị bỏ rơi và thân phận không được tôn trọng. Người đã không chỉ giải
thoát con người khỏi ách nô lệ của tội lỗi mà thôi, nhưng còn lôi họ ra khỏi sự
giam cầm của thứ luật lệ đã giam hãm và làm mất đi phẩm giá của họ. Từ sự giải
thoát ấy, họ cảm nghiệm được lối sống phát sinh từ sự tự do của ân sủng nơi Người.
Phần chúng ta hiện là những con người đang sống trong
thời đại hồng ân mà Đức Giê-su đã thiết lập. Vậy chúng ta sẽ sắp xếp cuộc sống
của mình sao cho phù hợp với các nhiệm vụ đã được giao phó ngay trong giây phút
này. Vẫn biết rằng tất cả những công việc ta làm, những gì ta nói đều hướng về
ngày cánh chung; nhưng cần đuợc bắt đầu ngay bây giờ, nơi hoàn cảnh sống của mỗi
người; không nên để ngày mai rồi mới bắt tay để làm.
Khi thi hành các trách vụ đó, chúng ta không mong tìm
được lợi ích cho bản thân mình, nhưng quyết tâm chu toàn bổn phận của người quản
lý trung tín để phục vụ cộng đồng nhân loại và đổi mới bộ mặt của thế gian. Bởi
vì, chúng ta xác tín rằng Thiên Chúa luôn chăm sóc cho dân của Người. Chúng ta
tin vào sự quan phòng của Thiên Chúa. Ngài đã dọn sẵn cho chúng ta một chỗ ở mới,
một thế giới mới và ở nơi đó công bằng sẽ ngự trị. Hạnh phúc tại nơi ấy sẽ thỏa
mãn và lắp đầy mọi ước vọng của sự an bình luôn trào dâng trong lòng con người...
Vì tất cả đều là hồng ân, không chỉ ban tặng và trói buộc trong năm hồng ân mà
thôi. Nó đã đuợc khai mạc bởi Đức Giê-su và sẽ kéo dài cho đến muôn thế hệ.
Trong tinh thần đó, chúng ta hãy sống mọi ngày như những
ngày của hồng ân mà nhìn lại chính mình, sắp xếp lại cuộc sống và vui mừng dấn
bước trong công việc tái thiết cũng như xây dựng gia đình mình, xóm giáo, họ đạo,
cộng đoàn, giáo xứ và tập thể chung của nhân loại để trở thành một cộng đồng
yêu thương, đầy tràn công lý và bình an, trong đó mọi người đều có thể cảm nhận
được hồng ân của Thiên Chúa ban cho họ qua sự cộng tác của các tín hữu. Cầu xin
Chúa gìn giữ và giúp cho chúng ta đạt được nguyện ước đó để làm cho kho tàng hồng
ân của Thiên Chúa mỗi ngày mỗi dâng tràn hơn.
Lm
Giuse Mai Văn Thịnh DCCT