Chúa Nhật 4 Thường Niên Năm A
“Hương xông lên lời ca ngợi sum hòa”
Người
có nghe xôn xao muôn tinh tú
Người
có nghe náo động cả muôn trời?
Người
có nghe thơ mầu nhiệm ra đời
Để ca
tụng , bằng hương hoa sáng láng.
(dẫn nhập từ thơ Hàn
Mặc Tử)
Mt 5:
1-12
Thơ
mầu nhiệm ra đời, nghe xôn xao náo động muôn tinh tú. Náo động, phải chăng
người thi sĩ muốn nói đến mầu nhiệm cứu chuộc dân gian nơi trần thế? Bằng Hiến
Chương/Cương Lĩnh Nước Trời?
Trình
thuật Cương Lĩnh hôm nay, là những chương đoạn về hạnh phúc ở trần gian. Nơi
đất miền thân thương, dẫy đầy phúc đức có chen lẫn những cực hình. Hiến
chương/Cương lĩnh Nước Trời mà thánh sử lược ghi, là để người người được thấy
dung mạo Đức Chúa, một Mô-sê rất mới.
Giống hệt như Môsê
thời buổi trước, Đức Giê-su nay khởi đầu cuộc đời Ngài giảng rao bằng 5 bài
giảng thuyết có những đề xuất, rất nghịch thường. Giống hệt như sách Ngũ Thư
của Cựu Ước, Hiến chương Hạnh phúc Chúa ban hành trên non cao chốn núi vắng, là
để tỏ bày cho người Do thái biết về đường lối Chúa dạy. Tức, những điều Ngài
muốn ta thực hiện, trong cuộc sống.
Bài thuyết giảng đầu
đời Chúa tuyên bố, không là băng hình đậm nét về những sự kiện vừa xảy ra trên
núi thánh. Mà, là sưu tập tóm tắt những lời vàng Thầy gửi đến với đồ đệ rất
thân thương. Lời Thầy khuyên dạy sẽ giúp những ai dấn bước theo Thầy, biết
đường nghe theo mà sống những chuỗi ngày hạnh phúc, với anh em. Núi thánh ở
đây, là địa điểm Thầy ban hành Hiến Chương mới. Là, điểm mốc lịch sử nơi diễn
tiến mọi sự kiện đổi đời, có từ Thầy.
Vị thế Thầy ngồi khi
tuyên bố Hiến Chương Hạnh Phúc, nói lên quyền uy rất mực của Đấng Vị Vọng, rất
Tối Cao. Cách Chúa ngồi giảng rao, còn diễn tả quyền uy thế thượng mà các vị
cha chung trong Giáo hội, vẫn đương làm khi có phán quyết quan trọng, gửi đến
con dân. Phán quyết quan trọng, là quyết định có liên quan đến cuộc sống hạnh
phúc của mỗi người. Cho mọi người.
Phán quyết Chúa ban,
là Hiến Chương còn hệ trọng hơn cả Mười Điều Giáo Lệnh Mô-sê rao truyền, vào
thuở trước. Các giáo Lệnh Mô-sê chuyển giao, là luật sống cho con dân Do Thái
để thi hành, không mấy khó. Không khó, vì luật là luật chẳng cần đến tình
thương. Chẳng cần phải tôn trọng. Cứ theo phương cách vị kỷ, tập trung vào
chính mình. Hệt như thái độ chàng thanh niên rất giàu mà Tin Mừng từng nhắc
đến: anh giữ trọn đủ 10 điều, từ hồi nhỏ. Giữ, nhưng chẳng cần tình thương yêu
tha thứ. Anh là công dân tốt, nhưng không thể là đồ đệ đúng nghĩa của Chúa.
Hiến chương Thầy công
bố, không là giới lệnh rất dễ làm. Tuy rằng, mỗi điều khoản bắt đầu bằng cụm từ
“Phúc thay!”. Cụm từ này, xuất xứ từ
tiếng Hy Lạp makarios, hoặc felix, tiếng La-tinh, cả hai bao hàm ý
niệm hạnh phúc, rất cao trọng. Muốn am hiểu niềm hạnh phúc Chúa tuyên ban, có
lẽ cũng nên am tường bối cảnh Nước Trời, Ngài tỏ bày. Tức, cần có tương quan
tốt đẹp giữa ta và Đức Chúa. Cần chấp nhận Ngài là Chúa, Đấng hướng dẫn cuộc
đời mà mọi người nên giữ.
Về bối cảnh Nước Trời, không chỉ người giàu
sang, thành đạt hoặc quyền uy mới là người cao trọng, nhiều hạnh phúc. Trái
lại, chỉ người hiền biết chấp nhận khổ đau mới đích thực là người được Chúa
chúc phúc. Đây, không hẳn là hiến chương bình thường, cho muôn nước. Nhưng là
Hiến Chương Hạnh Phúc Nước Trời Chúa đã ban. Hiến chương Hạnh Phúc Ngài ban,
chú trọng nhiều đến nhu cầu thiết thực đổi thay cách sống. Đổi cả quan niệm về
giá trị cuộc đời. Giá trị, nơi uy lực của kẻ yếu mềm, bị bỏ rơi.
Tìm hiểu ý nghĩa đích
thực của Hiến Chương Hạnh Phúc, mọi người sẽ nhận ra điều Chúa thách thức lối
suy tư bình thường, theo qui ước. Có tìm và có hiểu, ta mới thấy được ý nghĩa
Ngài đưa ra:
*Hạnh phúc thay, người có tinh thần khó nghèo vì Nước Trời là của họ:
người có tinh thần khó nghèo chính là người biết phó mặc hoàn toàn cho Đức
Chúa. Có thái độ như thế, người người mới thực sự bước vào triều đại của Ngài.
Không ỷ vào những gì mình đang có.
*Hạnh phúc thay cho người sầu khổ, vì họ sẽ được ủi an: sầu buồn và
khổ đau nói ở đây, không là tâm trạng của người vừa có mất mát. Mất bạn bè. Mất
người thân. Nhưng, còn vì ác thần/sự dữ cứ xảy đến với thế giới nhân trần. Nên,
sầu buồn và khổ đau vẫn cứ đến. Hạnh phúc,
là bởi họ vẫn cùng với mọi người đã giáp mặt khổ đau. Giáp mặt và sẻ san, chứ
không bỏ chạy.
*Hạnh phúc thay cho người mềm yếu, vì họ sẽ thừa hưởng
trái đất này: cụm
từ “mềm yếu” trong Tin Mừng thánh Mat-thêu xuất từ tiếng Hy Lạp praus có nghĩa là: từ bi, bác ái. Trái
ngược hẳn tính kiêu căng trịch thượng, chèn ép hoặc bạo tàn. Điều Chúa nói, ám
chỉ sự tôn kính, tính hiền hoà phải có, với mọi người. Đây, còn là thái độ lùng
kiếm bản chất thiện căn hầu tỏa sáng khắp nơi. Điều này trái với tính nhút
nhát, đớn hèn mà người Do Thái đương thời thường lây nhiễm.
*Hạnh phúc thay, những ai đói khát sự công chính, vì họ
sẽ được no đầy: điều
Thầy Chí Thánh muốn nói, là: những ai sống ở đất miền ứ tràn những của ăn cùng
thức uống, sẽ chẳng bao giờ có được kinh nghiệm về sự đói khát người dân vùng
sa mạc, vẫn hứng chịu. Người đói khát sự công chính mà Chúa nói, từng hiến trọn
công sức và cuộc đời ngõ hầu tái tạo công bằng và bình an ở xã hội, họ đang
sống. Những người như thế, chắc chắn thuộc về Triều đại Nước Trời. Làm Chúa yên
vui.
*Hạnh phúc thay,những ai có lòng thương xót vì sẽ được
xót thương:
đây không cốt ý chỉ sự thương hại hoặc cảm xúc hời hợt, nhưng là tâm tình
thương cảm sẻ san. Tâm tình bước vào với nỗi niềm buồn đau, nơi người khác.
Những người như thế, chắc chắn sẽ được Chúa đoái thương. Ở đoạn khác trong Tin
Mừng, Đức Giê-su cũng khuyên môn đệ mình bắt chước lòng thương yêu của Đức
Chúa. Điều này có nghĩa: ta hãy bỏ qua một bên mọi thành kiến lẫn ác cảm. Bỏ
mọi ghét ghen miệt thị trong giao tiếp, đối xử.
*Hạnh phúc thay, những ai có tâm hồn trong trắng vì họ sẽ
được diện kiến Đức Chúa: trong trắng ở đây không là sự trinh trong xác thịt.
Nhưng, nhìn sự vật với cặp mắt không thành kiến, méo mó. Không kỳ thị hoặc có
đầu óc hẹp hòi như các luật sĩ đầy xung khắc, vị kỷ. Có tâm hồn trong trắng, là
người nhận ra tình yêu Đức Chúa đang ở với họ. Người như thế quả thật họ đang
có phúc.
*Hạnh phúc thay, những người biết dựng xây hòa bình, vì
họ được gọi là con Thiên Chúa. Hạnh phúc là phúc cho ai hoạt động cho việc
hòa giải, hòa hợp ở khắp nơi. Hòa giải - hòa hợp, không chỉ bãi bỏ tâm tình
kình chống mà thôi. Nhưng còn là, đến với nhau. Chữa lành cho nhau. Cùng nhau
kiến tạo sự hòa hoãn trong gia đình. Nơi phố chợ. Tại công sở. Ở chốn thị
thành. Bình an trong chung sống, không để cho bất cứ ác tâm, sự xấu được tồn
đọng với nội tâm. Sự xấu, chính là thành kiến, xung khắc, kỳ thị; và cả đến
những khai thác, bóc lột nữa. Tóm lại, có dựng xây hòa bình, mới tự nhận mình
là dân con Đức Chúa.
*Hạnh phúc thay, những người bị bách hại vì sự công
chính, bởi Nước Trời thuộc về họ: ở đây, có lẽ có người sẽ hỏi: tại sao kẻ đau
buồn cực khổ lại được Chúa chúc phúc? Lý do, những gì khiến họ đau buồn cực khổ
là vì Tin Mừng. Do sự công bình và lành thánh, Tin Mừng Ngài đem đến. Người
chịu đựng khổ đau, là cốt đem chân lý và bình an đến với thế giới nhân trần.
Làm thế, họ đem niềm an vui hạnh phúc đến cho ta. Niềm vui ta có được, khi đã
hoàn thành mục đích Ngài giảng rao. Lịch sử nhân loại dẫy đầy gương sáng của
những người như thế. Ở Ấn Độ, Trung và Nam Mỹ, và khắp nơi. Đâu đâu cũng thấy
những gương lành thánh những người như thế. Thế kỷ 20 là thế kỷ sản sinh nhiều
gương lành tử đạo hơn các thế kỷ trước. Các vị, đã chấp nhận tử đạo vì niềm
tin. Vì bình an và công bình. Ngày nay, nhiều người vẫn chấp nhận hy sinh thân
xác cho lý tưởng cao đẹp, hơn bao giờ.
Hiến Chương Nước
Trời, quả thật sâu sắc. Rất cao đẹp. Hiến chương vẫn kêu mời mọi người kiến tạo
tương quan mật thiết, giữa ta với Chúa. Với mọi người. Hiến chương cũng đòi ta
quan tâm sâu sắc, tham gia dựng xây thế giới đương đại cho tốt đẹp. Và, kêu gọi
mọi người hãy tìm cách biến đổi thế giới thành nơi ngập tràn tình yêu thương.
Ngập tràn chân lý công bình và lòng xót thương. Đầy ngập sự tự do và hài hòa
giữa mọi người. Đó là ý nghĩa của Hiến Chương Hạnh Phúc. Của Cương Lĩnh Nước
Trời. Là mục tiêu của cuộc sống. Sống hạnh phúc đích thật.
Tham dự tiệc thánh
hôm nay, ta cầu cho mỗi người và mọi người sẵn sàng tham gia dựng xây Nước Trời
đầy hạnh phúc, ở nơi đây. Nơi ta chung sống, chốn gian trần.